Dünyadan Haberler - 5

İşgalci İsrail, El Halil'deki İbrahim Camisi'ni Müslümanlara kapattı

El Halil'deki sivil toplum kuruluşu Savunma Komitesi üyesi aktivist Arif Cabir, İsrail ordu güçlerinin cuma günü sabah saatlerinde Yahudilerin "Sare Bayramı" kutlamaları için Eski Şehir'deki Gays, Selayime, Cabir, Sehle, Tel Rumeyda, Vadi Hasın gibi bazı mahallelerde sokağa çıkma yasağı uygulamaya başladığını belirtti.

Cabir, İsrail ordusunun Eski Şehir'e ulaşan yolları askeri kontrol noktalarıyla kapattığını, giriş ve çıkışları engellediğini söyledi.

Filistinli aktivist, Eski Şehir'deki çok sayıda bölge sakininin evlerine dönemediğini, geceyi El Halil kentindeki yakınlarının yanında geçirmek zorunda kaldığını aktardı.

Ayrıca Filistin topraklarını gasbeden yüzlerce İsraillinin, dün akşam ve bugün sabah saatlerinde Eski Şehir'e baskın düzenlediğini kaydeden Cabir, söz konusu kişilerin İsrail ordusunun koruması altında sokaklarda yürüdüğünü ve provakatif eylemlerde bulunduğunu aktardı.

Cabir, İsrail'in "Sare Bayramı" bahanesiyle Müslümanların Harem-i İbrahim Camisi'ne girişlerini kapattığını ifade etti.

Filistin topraklarını gasbeden İsraillilerin kutladığı "Sare Bayramı"nın El Halil kentinin tarihinde Yahudi varlığının bulunduğu fikrinin propagandasını yapmak amacıyla düzenlenen bayramlarından biri olduğu ifade ediliyor.

UNESCO'nun Dünya Mirası Listesi'nde

UNESCO Dünya Mirası Komitesi Temmuz 2017'de Harem-i İbrahim Camisi'ni ve El-Halil'deki Eski Şehir'i Dünya Mirası Listesi'ne dahil etmişti.

İsrail'in 1967'den beri işgal altında tuttuğu Batı Şeria'nın El Halil kentinde bulunan cami, 25 Şubat 1994'te sabah namazını kılan Müslümanların üzerine ateş açan Baruch Goldstein adlı Yahudi fanatiğin eyleminden sonra kapatılmış ve yeniden açıldığında ise yarısından fazlası Yahudilere tahsis edilmiş şekilde ikiye bölünmüştü.

KKTC Cumhurbaşkanı Erhürman, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz'ı kabul etti

KKTC Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamaya göre, Cumhurbaşkanı Tufan Erhürman, 15 Kasım Cumhuriyet Bayramı kutlamalarına katılan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Cumhurbaşkanlığı'nda bir araya geldi.

Görüşmede Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, Kıbrıs Türk halkının 15 Kasım Cumhuriyet Bayramı'nı kutlarken, KKTC Cumhurbaşkanı Erhürman da ziyaretten duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

Erhürman görüşmede, KKTC'nin 42. kuruluş yıl dönümü ziyareti anısına, Yılmaz'a plaket takdim etti.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, görüşmenin ardından Cumhurbaşkanı Tufan Erhürman'ın ev sahipliğinde 15 Kasım Cumhuriyet Bayramı ve KKTC'nin kuruluşunun 42. yıl dönümü için düzenlenen Cumhuriyet Resepsiyonu'na katıldı.

ABD, Kazakistan petrolünün taşındığı Hazar Boru Hattı'na yönelik yaptırımları kaldırdı

Kazak basınının ABD'nin Yabancı Varlıkları Kontrol Ofisine (OFAC) dayandırdığı haberine göre, ABD, daha önce işlemlerinin bloke edildiği Hazar Boru Hattı Konsorsiyumu ile Kazakistan'ın en büyük petrol sahaları olan Tengiz ve Karaçığanak'a yönelik yaptırımları kaldırdı.

OFAC tarafından verilen yeni lisans ise bundan sonra sadece CPC, Tengiz ve Karaçığanak ile bağlı işlemlere izin verilmesini mümkün kılıyor.

Aynı zamanda bu lisans, ABD tarafından yaptırım listesinde yer alan Rusya'nın Lukoil ve Rosneft gibi şirketlerinin sadece Karaçığanak ve Tengiz petrol sahaları ile CPC projeleri için işlem yapmalarına onay veriyor.

CPC hattı, Kazakistan'ın Tengiz ve Karaçığanak gibi petrol sahalarından çıkarılan petrolün Rusya'nın Karadeniz kıyısındaki Novorossiysk Limanı üzerinden küresel pazarlara erişimi sağlayan ana petrol hattı olarak biliniyor.

Ancak Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle Rusya'nın petrol ihracatına yönelik yaptırımların yanı sıra CPC hattında faaliyetlerin çeşitli nedenlerle sekteye uğraması ise Kazakistan'ı ihracat güzergahında yeni rotalara ve anlaşmalara yönlendirmişti.

Filistin Devleti 37 yaşında: Tanınma artıyor

Filistin Devleti’nin bağımsızlığının ilan edildiği 15 Kasım 1988’in üzerinden 37 yıl geçti. Cezayir’de toplanan Filistin Ulusal Konseyi’nin açıkladığı bildirge, yalnızca bir devlet ilanı değildi.

Filistin halkının 20'inci yüzyıl boyunca biriken siyasi talep ve mücadele birikiminin resmi bir metne dönüşmesiydi. Bu tarihten sonra Filistin meselesi, uluslararası diplomasi sahnesinde “statü”, “tanınma” ve “devletleşme” başlıklarıyla daha görünür bir tartışma alanına girdi.

Cezayir’de okunan bağımsızlık deklarasyonu, 1967 sınırlarını esas alması ve Filistin için uluslararası hukuka dayalı bir çerçeve sunması nedeniyle önemliydi.

Yasir Arafat’ın “Bağımsız Filistin Devleti” adını taşıyan bildiriyi dünyaya duyurması, o güne kadar daha çok direniş hareketi olarak bilinen Filistin siyasetini, devlet kurma iddiasıyla tanımlar hale getirdi. Bu ilan, Filistin’in diplomatik alanda attığı ilk geniş ölçekli adım olarak kabul edildi.

Filistin Kurtuluş Örgütü’nün temsil kapasitesi arttı, dünya başkentlerinde Filistin misyonları açılmaya başladı.

Filistin Devleti tanınıyor

Bağımsızlık ilanının hemen ardından başlayan tanıma dalgası, Filistin’in uluslararası siyasal statüsünün en belirleyici unsurlarından biri oldu. 1988’in sonunda yaklaşık 80 ülkenin verdiği tanıma beyanı, 1990’lı yıllarda Afrika, Asya ve Latin Amerika ülkelerinin katılımıyla 100’ün üzerine çıktı. Bu ülkelerin büyük bölümü Filistin’i tam egemen bir devlet olarak kabul etti ve diplomatik temsilcilik düzeyini yükseltti.

2012’de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun Filistin’e “üye olmayan gözlemci devlet” statüsü vermesi, tanınma sürecinin küresel ölçekte en görünür aşamalarından biriydi. Bu adım, Filistin’in uluslararası hukuk mekanizmalarında daha geniş bir alana erişmesini, mahkemelere ve uluslararası kurumlara başvuru kapasitesinin artmasını sağladı.

2025 yılında tablo yeniden hareketlendi. Birleşik Krallık, Kanada, Avustralya ve Portekiz gibi Batı blokunun etkili aktörleri Filistin’i tanıdığını açıkladı. Avrupa’nın küçük fakat diplomatik açıdan kilit ülkeleri olan Belçika, Lüksemburg, Malta, Monako ve San Marino da kararlarını duyurdu. Böylece Filistin’i tanıyan devlet sayısı 150’nin üzerine çıktı. Pek çok diplomat, bu gelişmelerin “yeni bir Avrupa kırılması” olduğuna dikkat çekiyor.

Neden yeniden gündemde?

Filistin dosyasının son dönemde yeniden uluslararası gündemin üst sıralarına taşınmasının başlıca nedeni, Gazze’deki ağır insani tablonun dünya kamuoyunda yarattığı etki. Barbar İsrail’in soykırımı, özellikle Avrupa toplumlarında Filistin’e yönelik siyasi duyarlılığı artırdı. Parlamento kararları, hükümet açıklamaları ve diplomatik çıkışlar arka arkaya gelmeye başladı.

Birçok ülke, Filistin’in tanınmasını iki devletli çözümün yeniden canlanması için diplomatik bir çerçeve olarak değerlendiriyor. Tanıma kararları, sahadaki gerilimi azaltmasa bile, Filistin’in “uluslararası muhatap” statüsünü güçlendirdiği için önemli görülüyor. BM Güvenlik Konseyi’nde Filistin’in tam üyeliği yönündeki tartışmaların yeniden açılması da bu dalganın bir parçası.

Uluslararası statü tartışmaları

Filistin Yönetimi, artan tanınma sayısının Birleşmiş Milletler’de tam üyeliğe giden yolu açabileceğini savunuyor. 2012’de kazanılan gözlemci devlet statüsü, Filistin’e sınırlı bir diplomatik alan tanıyordu; bugün ise hem bölgesel hem de küresel düzlemde daha geniş bir destekten söz ediliyor. Arap ülkeleri, Afrika Birliği ve Latin Amerika’daki pek çok hükümet, Filistin’in BM’de tam üye olması gerektiğini güçlü şekilde dile getiriyor.

Filistin Devleti, kuruluşunun 37'inci yılını tanınma dosyasının yeniden ivme kazandığı bir dönemde idrak ediyor. 1988’de açıklanan bildirge, aradan geçen yıllara rağmen Filistin’in uluslararası arenadaki varlığının temel dayanaklarından biri olmayı sürdürüyor; özellikle son aylarda atılan diplomatik adımlar bu belirleyici metne yeniden dikkat çekiyor.

Gördüğü yüzü unutmayan insanların sırrı ne?

Yeni Güney Galler Üniversitesi'nden (UNSW) psikoloji araştırmacısı ve baş yazar James Dunn, bu buluşun sıradan insanlar için kötü bir haber olduğunu belirtiyor: "Bu yetenek, bir numara gibi öğrenilebilecek bir şey değil. Her yüzü benzersiz kılan şeyleri otomatik ve dinamik bir şekilde yakalama biçimidir."

Dunn ve ekibi, süper tanıyıcıların neye baktığını anlamak için 37 süper tanıyıcı ve 68 sıradan katılımcının göz hareketlerini takip etti. Katılımcıların yüz resimlerine ne kadar ve nereye baktığı kaydedildi.

Bu göz izleme verileri daha sonra, yüzleri tanımak üzere eğitilmiş derin sinir ağları adı verilen makine öğrenimi algoritmalarına aktarıldı.

Yapay zeka bile onlardan ders aldı

Araştırmacılar, süper tanıyıcılardan alınan göz izleme verileriyle beslenen yapay zeka algoritmalarının, sıradan insanlardan alınan verilerle beslenenden daha doğru yüz eşleştirmesi yaptığını fark etti.

Dunn, "Bu bulgular, yüz tanıma yeteneğindeki bireysel farklılıkların algısal temellerinin, görsel işlemenin en erken aşamalarında, yani retina kodlama düzeyinde ortaya çıkabileceğini gösteriyor," açıklamasını yaptı.

Bu, süper tanıyıcıların sadece daha fazla bilgi toplamak yerine, yüzün en fazla "ipucu" taşıyan özelliklerine odaklandığı anlamına geliyor. Dunn bunu bir karikatür çizimine benzetiyor: "Bir yüzün ayırt edici özelliklerini abarttığınızda, tanınması kolaylaşır. Süper tanıyıcılar bunu görsel olarak yapıyor; bir kişinin yüzü hakkında en teşhis edici olan özelliklere odaklanıyorlar."

Bu araştırma, yüz tanıma sistemlerini geliştirmeye yardımcı olabilir, ancak araştırmacılar, sosyal durumlarda ek ipuçları kullandığımız için insanların hala yapay zekadan daha üstün olduğunu belirtiyor. Ek olarak, bu yeteneğin güçlü genetik temellere sahip olduğu ve sadece insanlara özgü olmayabileceği de düşünülüyor.

Çalışma, Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences dergisinde yayımlandı.

Güneş sistemindeki en karanlık yer neresi? Evrenin rengi bej mi?

Gece gökyüzüne baktığımızda uzay, uçsuz bucaksız bir karanlık alanı andırır. Ancak bilim insanları, Güneş Sistemi'nin ve daha geniş ölçekte evrenin gerçekten de en karanlık noktası olup olmadığını araştırıyor.

Uzmanlara göre, bu sorunun cevabı kesin değil ve soruyu kime sorduğunuza bağlı olarak değişiyor.

Baltimore'daki Uzay Teleskobu Bilim Enstitüsü'nden (STScI) gök bilimci Marc Postman, Live Science'a yaptığı açıklamada, "Gerçek karanlık, yani zifiri siyah, şaşırtıcı derecede nadir ve tespiti zor," diyor.

Bunun temel sebebi, kozmik tozun varlığı. Toz, ışığı dağıtarak uzayın yıldızların ötesinde bile parlamasına neden oluyor. Sonuç olarak, evrenin büyük bir bölümüne yayılan bir arka plan ışıltısı bulunuyor. Bu nedenle, evrenin rengi aslında siyaha yakın bir renk değil, "kozmik latte" olarak adlandırılan bej tonlarında bir renktir.

Bu arka plan ışıltısı, gök bilimcilerin evrendeki en karanlık yerleri belirlemesini zorlaştırıyor ve "en siyah siyah"ın nerede saklı olduğu sorusunu hala cevap bekleyen bir gizem olarak bırakıyor.

Trump, BBC'ye tazminat davası açacaklarını duyurdu

Trump, hafta sonu tatilini geçirmek üzere başkent Washington'dan Florida'ya giderken uçakta basın mensuplarının gündeme ilişkin sorularını yanıtladı.

6 Ocak 2021 Kongre baskını öncesi konuşmalarını montajlamakla suçladığı BBC'ye karşı yasal işlem başlatacaklarını açıklayan Trump, "Muhtemelen gelecek hafta bir ara onlara (BBC) karşı 1 ila 5 milyar dolar arasında bir dava açacağız." dedi.

Trump, BBC'nin ağzından çıkan kelimeleri çarpıttığını öne sürerek, "Tahmin edebileceğiniz gibi, İngiltere halkı yaşananlardan dolayı çok öfkeli çünkü bu BBC'nin sahte haber olduğunu gösteriyor. Siz ve ben bunu uzun zamandır biliyorduk ama bu kadar sahte olduğunu bilmiyorduk." dedi.

İngiltere Başbakanı Keir Starmer'ı hafta sonu bu konu için arayacağını belirten Trump, Starmer ve İngiltere halkının çok utandığını savundu.

Trump'ın farklı konuşmalardaki ifadeleri aynı konuşma gibi montajlanmıştı

BBC News'te yayımlanan Panorama programında 28 Ekim 2024'te gösterilen "Trump: İkinci bir şans?" başlıklı belgeselde Trump'ın 2021'deki Kongre baskını öncesi yaptığı iki farklı konuşma yer almıştı.

ABD Başkanlık seçiminden bir hafta önce yayımlanan belgeselde BBC'nin bu iki farklı konuşmayı birleştirerek tek konuşma gibi yayımladığı görülmüş ve montaj neticesinde Trump'ın destekçilerine "Kongreye yürüyün ve savaşın" mesajı verdiği algısı oluşmuştu.

Gerçek konuşmadaki barışçıl şekilde protesto yapma ifadeleri ise BBC belgeselindeki birleştirilmiş konuşmadan çıkarılmıştı.

Olay, bu konuda BBC Yönetim Kuruluna sunulan 19 sayfalık raporla gün yüzüne çıkmıştı. Montajın ortaya çıkmasının ardından BBC Genel Müdürü Tim Davie ile Haber Dairesi Üst Yöneticisi Deborah Turness istifa etmişti.

ABD medyası, Trump'ın avukatlarının BBC'ye 1 milyar dolarlık tazminat davası açma hazırlığında olduğunu bildirmişti.

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, BBC'de yayımlanan ABD Başkanı Trump belgeselindeki montaj skandalına ilişkin, "Yanlışların yapıldığı yerde herkesin kendi evinin önünü süpürmesi gerekir. BBC, hesap verilebilirlik konusunda en üst standartları uygulamalı, hataları hızlıca düzeltmeli." ifadelerini kullanmıştı.

BBC, Trump'ın konuşmasında montaj yapıldığı için özür dilemiş ancak Trump'ın tazminat talebini kabul etmeyeceğini bildirmişti.

Katil İsrail ordusu işgal altındaki Batı Şeria'da 15 Filistinliyi gözaltına aldı

Yerel kaynaklardan alınan bilgiye göre İsrail askerleri, Batı Şeria'nın kuzeyinde bulunan Nablus'un doğusundaki Eski Asker Kampı'na baskın düzenledi. Baskında 3 kişi gözaltına alındı.

Kentin güneyindeki Madma kasabasında ise İsrail güçleri bazı evlere baskın düzenleyerek 3 kişiyi, Beyt Furik kasabasında ise evine düzenlediği baskının ardından bir kişiyi gözaltına aldı.

İsrail askerleri, Ramallah'ın kuzeybatısındaki Beyt Rima kasabasına düzenlediği baskın sırasında iki kişiyi gözaltına alırken ses bombası ve göz yaşartıcı gaz kullandı.

Filistin resmi ajansı WAFA'ya göre İsrail ordusu, Kalkilya kentindeki Kefr Saba Mahallesi'nde evlere baskın düzenleyerek aralarında iki kardeşin de bulunduğu 6 genci gözaltına aldı.

İsrail, 8 Ekim 2023'ten bu yana ABD'nin de desteğiyle Gazze'de yürüttüğü saldırılara paralel olarak Batı Şeria'da da saldırı ve baskınlarını yoğunlaştırdı.

İşgal altındaki Doğu Kudüs dahil olmak üzere Batı Şeria'da düzenlenen saldırılarda şu ana kadar en az 1072 Filistinli hayatını kaybetti, yaklaşık 10 bin kişi yaralandı ve 1600'ü çocuk olmak üzere 20 binden fazla kişi gözaltına alındı.

Yerinden edilen binlerce Filistinli yağmur ve fırtınayla da mücadele ediyor

İsrail’in iki yıl süren saldırıları nedeniyle evlerini kaybeden sivillerin tek barınağı haline gelen bu yıpranmış çadırlar, şiddetli yağmurla birlikte kısa sürede çamura gömüldü.

Yağmurun aniden bastırmasıyla binlerce Filistinli, açlık, hastalık ve bombardımanın yıkımıyla sürdürdükleri mücadelenin yanına bu kez de yağmur altında hayatta kalma savaşı eklemek zorunda kaldı.

Kimileri suya bulanmış battaniyeleri kurutmaya çalışırken, kimileri de çadırlarının yırtılan kısımlarını kaldırıp akan suyu uzaklaştırmaya uğraştı.

Altyapının bulunmadığı bölgelerde aileler, yataklarını sudan koruyabilmek için taş ve kum yığınları biriktirmek zorunda kaldı.

Gazze’deki ilk kış fırtınasının dün etkili olmasıyla yüzlerce çadır ile birçok geçici barınma merkezi suyla doldu. Bu durum, iki yıldır süren soykırımın yarattığı insani felaketi daha da derinleştirdi.

Aileler, İsrail’in yıktığı evlerine dönmeleri yasaklandığı için dar bir alanda, "Sarı Hat"tın gerisine sıkışmış durumda. Bu hat, İsrail ordusunun hala kontrol ettiği bölgeler ile 10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes sonrası geri çekildiği alanlar arasında bir sınır işlevi görüyor.

İsrail güçleri, bu hattın yakınına yaklaşan Filistinlileri çizgiyi geçmemiş olsalar bile çoğu zaman hedef alıyor.

Abluka ve kısıtlamalar nedeniyle temel ihtiyaçlara erişimin zorlaşması, sağlık ve eğitim gibi hayati hizmetlerin sunulamaması, Gazze’deki yaşam koşullarını daha da ağırlaştırıyor.

Gazze'deki hükümetin Medya Ofisi, eylül ayı sonunda yaptığı açıklamada, bölgede bulunan 135 bin çadırın yaklaşık yüzde 93’ünün artık barınmaya elverişli olmadığını ve 125 bininin tamamen kullanılamaz hale geldiğini bildirmişti.

Çöken çadırların içinde yaşam mücadelesi

Evini kaybettikten sonra derme çatma bir çadırda yaşamaya çalışan yaşlı Filistinli Ebu Ala, şiddetli yağışın ardından çadırının tamamen suyla dolduğunu ve artık kullanılamaz hale geldiğini söyledi.

Ebu Ala, “Çadır da içindeki yataklar da yağmur suyuyla doldu.” diyerek İsrail’in evine erişimini engellediğini ve bu nedenle barınacak başka bir yeri olmadığını, acilen yeni bir çadıra ihtiyacı bulunduğunu belirtti.

Aynı bölgeden Filistinli Muhammed el-Caruşe de maddi imkansızlıklar nedeniyle çadırını koruyacak malzeme temin edemediğini ve yağmurun başlamasıyla çadırının tamamen suyla dolduğunu aktardı.

Caruşe, “Yağmurun altında kaldık, çözümler gerekiyor. Bir soykırım atlattık, şimdi yeni bir savaş yaşıyoruz.” dedi.

Yağışın ardından kimsenin kendileriyle ilgilenmediğini söyleyen Caruşe, içinde bulundukları insani durumun “dayanılmaz” olduğunu vurguladı.

Hastalık, yoksulluk ve yıkılan çadırlar

İki yaşındaki kanser hastası kızıyla yaşayan Sabir Kavvas ise yağışın ardından çadırlarının tamamen çöktüğünü ve parçalandığını söyledi.

Kavvas, “Şu an sokakta yaşıyoruz. Yeni bir çadır alacak paramız yok ve yardım eden de yok.” diyerek içinde bulunduğu çaresizliği dile getirdi.

Ateşkese rağmen Gazze’deki yaşam koşullarında şu ana kadar herhangi bir iyileştirme sağlanamadı.

İsrail’in yardımlar üzerindeki sıkı kısıtlamaları nedeniyle temel malzemeler ve çadırlar bölgeye yeterince ulaşamıyor; bu durum, anlaşmadaki insani protokollerin açık ihlali olarak değerlendiriliyor.

Ateşkes, 8 Ekim 2023’te başlayan iki yıllık soykırımı sona erdirmiş olsa da geride 69 binden fazla Filistinlinin öldüğü, 170 binden fazlasının yaralandığı ve sivil altyapının yüzde 90’ının yok olduğu bir Gazze bıraktı.

Bosna Savaşı'nda "keskin nişancılık" soruşturmasını başlattıran yazar: Başka ülkeler de var

1992-1995 yıllarındaki Bosna Savaşı'nda keskin nişancıların saçtığı dehşet sebebiyle birçok acılı anların yaşandığı Saraybosna kuşatması, yıllar sonra Milano Cumhuriyet Başsavcılığınca açılan bir soruşturmayla yeniden dünya gündemine geldi.

Uluslararası çapta "hafta sonu keskin nişancı turu" ve "savaş turizmi" gibi başlıklarla yankı bulan, bazı İtalyanların "hafta sonu eğlencesi" olarak Sırp keskin nişancılara bugünün değeriyle 80 ila 100 bin avroya karşılık gelen yüksek bir meblağ ödeyerek, Bosnalı sivillere ateş açmasına ilişkin adli makamlara yaptığı şikayetle soruşturma açılmasını sağlayan Gavazzeni, Milano'da AA'ya özel açıklamalarda bulundu.

"Bu konu o dönem aklımda yer etmişti, beni etkilemişti"

Gavazzeni, söz konusu "hafta sonu turlarına" sadece İtalyanların katılmadığına dikkati çekerek, "Yugoslavya iç savaşı sırasında, yani 1992 ile 1996 yılları arasında, Batılı zenginler, İtalyanlar, Almanlar, Fransızlar, İngilizler vb. yani istisnasız tüm Batı ülkelerinden insanlar, özellikle Saraybosna'da sivillere ateş etmek için muazzam meblağlar ödüyorlardı." dedi.

Bu konuyu ilk kez 1995'te İtalyan basınında çıkan haberler vasıtasıyla öğrendiğini anlatan Gavazzeni, şunları kaydetti:

"Bu konu o dönem aklımda yer etmişti, beni etkilemişti, ancak bu konuyu araştırabilecek durumda değildim. Ta ki 2022'de 'Saraybosna Safari' belgeseli çıkana kadar. 'Saraybosna Safari'yi görür görmez ki bu belgesel ilk kez bu avcı gruplarını, yani öyle diyelim, ya da keskin nişancıları bir şekilde görmüş veya onlarla karşılaşmış iki kişinin tanıklıklarını içeriyordu. Dolayısıyla hemen belgeselin yönetmeni Miran Zupanic'e yazdım. Ve o noktada araştırmam başladı."

Gavazzeni, söz konusu turlara katılanların nasıl bir profilde olduğu sorusuna şu yanıtı verdi:

"Tipik bir müşteri, çok zengin, köklü, sosyal çevresinde tanınmış, silahları ve avlanmayı kesinlikle seven varlıklı bir profesyonel veya girişimci profilinde. Bu kişiler, elbette para karşılığında hem de çok para karşılığında savaş bölgelerine, eski Yugoslavya'ya götürülüyordu. Özellikle Saraybosna'ya, ama Mostar, Pale ve Srebrenitsa'ya da."

"Herkesi vuruyorlardı"

Gavazzeni, bu tura katılanların, yüksek meblağlar karşılığında Saraybosna'daki sivillere ateş edebildiğini belirterek, "Kimse ayırt edilmiyordu. Yani bir çocuk, bir kız, bir kadın, bir erkek hedef tahtasına konduğunda, hiçbir sakınca yoktu. Herkesi vuruyorlardı. Ve bu kişilerin, elbette onları oraya götüren refakatçileri vardı, çünkü onlara eşlik edenler vardı." ifadelerini kullandı.

Bu turlara kaç kişinin katıldığı sorusuna da Gavezzeni, "Sayı veremiyorum, çünkü (savcılığa) verdiğim sayı zaten oldukça kesin. Bana bu bilgiyi veren kişiye, 'Bu tahmini bir sayı mı?' diye sordum. O da 'Bir iki yanılabilirim, ama bu sayı gerçek.' dedi. Yani elimizde oldukça doğru bir rakam var. Onlarca kişiden değil, çok, çok, çok fazla kişiden söz ediyoruz. Yüzlerce demek yanlış olmaz." yanıtını verdi.

Gavazzeni, şubatta suç duyurusunda bulundu

Konuya dair kendi araştırmalarını tamamladıktan sonra Milano Cumhuriyet Savcılığına şubat ayında 17 sayfalık bir suç duyurusunda bulunduğunu dile getiren Gavazzeni, "Bu suç duyurusu, savcılık tarafından incelendi ve değerlendirildi ki isteseler, dosyayı kapatabilirlerdi ama kapatmadılar. Değerlendirme geçen aya, yani ekime kadar sürdü." dedi.

Gavazzeni, ekim ayında süreci takip eden avukatı Nicola Brigida ile danışmanı eski yargıç Guido Salvini birlikte savcılığa çağrıldıklarını anımsatarak, şunları kaydetti:

"Ekim ayında savcılığa çağrıldık ve Savcı Alessandro Gobbis bize o günden itibaren soruşturmanın açıldığını ve (soruşturmanın) İtalyan Jandarmasının terör ve organize suç (Carabinieri ROS) birimine devredildiğini bildirdi. Aynı gün öğleden sonra, şubat ile ekim arasında bulduğum tüm yeni bilgileri savcılığa gönderdim. Çünkü bu süre içinde başka bulgulara da ulaşmıştım ve bunları şikayet dosyama ekledim."

Bosna Savaşı'nın görünmeyen suçluları keskin nişancılar

Bosna Hersek'te 1992-1995'te yaşanan savaş sırasında başkent Saraybosna'da Sırp keskin nişancıların sivilleri hedef aldığına dair 2021 yılında bazı yeni görüntüler ortaya çıkmıştı. Söz konusu görüntüler, Bosnalılara geçmişin acılı günlerini hatırlatmıştı.

Saraybosna, 6 Nisan 1992'de saldırıya uğramıştı. Sırp birlikleri tarafından kuşatılan ve her gün bombalanan kentte 3,5 yıllık kuşatma boyunca 1601'i çocuk olmak üzere 11 bin 541 sivil hayatını kaybetmiş, kentteki tarihi ve kültürel eserler ve altyapı büyük zarar görmüştü.

Kıbrıs Türkü’nün mücadelesi: KKTC 42 yaşında

"Söyleyin onlara burası bağımsız bir Cumhuriyet'tir."

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin (KKTC) ilk Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, "Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin bağımsız bir devlet olarak kurulduğunu dünya ve tarih önünde ilan ediyoruz." sözleriyle, 42 yıl önce bugün KKTC'nin kuruluşunu dünyaya haykırdı.

KKTC, Kıbrıs Türk halkının Ada'daki siyasi yaşamını devlet olgusuyla dünyaya ilan ettiği önemli bir dönüm noktası oldu.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), 1983'te bağımsızlığını ilan ettikten sonra sadece Türkiye tarafından tanındı.

2022 yılında Özbekistan'da Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Devlet Başkanları 9'uncu Zirvesi, Özbekistan'ın tarihi Semerkant şehrinde gerçekleştirildi. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Türk Devletleri Teşkilatı’na gözlemci üye olarak kabul edildi. KKTC ilk kez kendi adıyla bir uluslararası kuruma kabul edilmiş oldu.

1960’ta Kıbrıs Cumhuriyeti kuruldu

Kuruluşunun 42. yılı olan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin kuruluş sürecine ve bugüne kadar gelinen aşamalarına bakalım.

Kıbrıs'ta 1960'ta Ada'nın iki halkı olan Türkler ve Rumlar arasında ortaklık temeline dayanan uluslararası antlaşmalar uyarınca "Kıbrıs Cumhuriyeti" kuruldu.

Kıbrıslı Türkler, Rum silahlı gruplarca 1963'ten itibaren gerçekleştirilen saldırılar sonucu ülke yönetiminden baskı ve şiddetle uzaklaştırıldı.

Yunanistan'da 1967'de yönetimi ele geçiren askeri darbe yönetimi, Kıbrıs'ta Boğaziçi ve Geçitkale köylerine saldırılar düzenledi.

Kıbrıs Türk Yönetimi

Türkiye'nin anlaşmalardan doğan müdahale hakkını kullanacağı yönündeki ihtarı üzerine Yunanistan, Birleşmiş Milletler (BM) gözetiminde adadan kuvvetlerini çekmek zorunda kaldı.

Bu gelişmeler üzerine Kıbrıs Türkleri, 29 Aralık 1967'de "1960 Anayasası tam anlamıyla işletilinceye kadar" kendi yönetimlerinin kendilerince sağlanması anlamına gelen "Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi"ni kurdu.

Geçici yönetim, bir süre sonra "Kıbrıs Türk Yönetimi"ne dönüştürüldü. Bu yönetim biçimi, "Otonom Türk Yönetimi"nin ilan edildiği 1974'e kadar sürdü.

Ada’daki darbe haberi Ankara’ya ulaşınca Milli Güvenlik Kurulu toplandı

Kıbrıs'ı Yunanistan'a bağlamak için kurulan EOKA-B'nin liderlerinden Nikos Sampson, Yunanistan'da iktidarda bulunan cuntanın desteğiyle gerçekleştirdiği darbeyle 15 Temmuz 1974'te Kıbrıs Cumhurbaşkanı Makarios'u devirdi.

Ada'daki darbe haberi Ankara'ya ulaşınca Milli Güvenlik Kurulu toplandı.

Kıbrıs Barış Harekatı

Dönemin Başbakanı Bülent Ecevit, toplantının ardından Türk Silahlı Kuvvetlerine (TSK) Kıbrıs'a müdahale ihtimaline karşı hazırlık yapılması yönünde talimat verdi.

Türkiye, Ada'ya ortak müdahalede bulunulması için garantör devletlerden İngiltere'ye Ada'ya müdahale önerdi ancak İngiltere öneriyi kabul etmedi.

Başbakan Ecevit ve Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan'ın talimatıyla Türkiye, Kıbrıslı Türklerin güvenliğini de dikkate alarak 20 Temmuz 1974'te Kıbrıs Barış Harekatı'nı başlattı.

13 Şubat 1975’te Kıbrıs Türk Federe Devleti Kuruldu

Böylece Kıbrıs'ın Yunanistan'a ilhakı önlenerek Kıbrıs Türk halkının varlığı da güvence altına alındı. Harekatın başarıyla sonuçlanmasının ardından 13 Şubat 1975'te Kıbrıs Türk Federe Devleti kuruldu.
Taraflar arasında bir yıl sonra Viyana'da BM gözetiminde Kıbrıs Türk ve Rum tarafları arasında varılan nüfus mübadele anlaşması uyarınca Rumların güneye, Türklerin de kuzeye geçmesi sonucu Ada'da iki kesim meydana geldi.

15 Kasım 1983: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ilan edildi

Kıbrıs Türk Federe Meclisinde alınan kararla 15 Kasım 1983 tarihi, Kıbrıs Türk halkının siyasi yaşamının önemli bir dönüm noktası ve mücadelelerini devlet olgusuyla dünyaya ilan ettiği bir gün oldu.

Meclis, aynı gün düzenlediği olağanüstü oturumda KKTC'nin kuruluşunu ve bağımsızlık bildirisini oy birliğiyle onayladı.

KKTC'nin kurulmasıyla Kıbrıs Türk halkının kendi kaderini tayin etme hakkı ilan edilmiş oldu.

"Ne mutlu KKTC’nin Türk çocuklarına”

KKTC'nin kurucu Cumhurbaşkanı ve dönemin Kıbrıs Türk Federe Devleti Başkanı Rauf Denktaş, cumhuriyetin ilan edildiği Meclis birleşiminin tamamlanmasından sonra Federe Meclis önünde toplanan halka ve öğrencilere hitaben yaptığı konuşmada, mücadelenin bitmediğini belirterek "Ne mutlu KKTC'nin Türk çocuklarına." ifadelerini kullandı.

KKTC’nin siyasi yapısı

1983 yılında bağımsızlığını ilan eden KKTC’nin kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş oldu.
KKTC Anayasası temsili demokrasiyi öngörüyor. Ülkede çok partili demokrasi uygulanıyor ve devletin başında bulunan Cumhurbaşkanı, 5 yılda bir düzenlenen seçimle göreve geliyor.

Ekim 2025'te yapılan son cumhurbaşkanlığı seçimini Tufan Erhürman kazandı.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Tufan Erhürman, "Türkiye, Kıbrıs sorununun çözümüne ilişkin tüm çalışmalarda dün olduğu gibi bugün de en önemli aktörlerin başında gelmekte" dedi.

Yasama yetkisinin 50 üyeli Cumhuriyet Meclisine ait olduğu ülkede yürütme yetkisi, Cumhurbaşkanı tarafından atanan başbakanın yönetiminde oluşturulan Bakanlar Kurulu’nda bulunuyor. Ülkede, milletvekilliği genel seçimleri de 5 yılda bir yapılıyor.

KKTC yaptırımlara maruz kaldı, Türkiye hariç hiçbir devlet KKTC’yi tanımadı

Kıbrıs’ın Türk ve Rum tarafları olarak ayrılmasından sonra KKTC uluslararası yaptırımlara maruz kaldı. Türkiye hariç hiçbir devlet KKTC'yi tanımadı.

Rumlar ile Türkler arasındaki ihtilafın çözümü için çeşitli girişimler yapıldı. Taraflar 1968'den bu yana defalarca bir araya geldi ancak müzakerelerin hiçbiri sonuç vermedi.

BM müzakere süreci

Ada’daki iki taraf arasındaki ilk görüşmeler 1968'de başladı.

Türk tezinin yerel özerklik şeklinde ortaya konduğu bu görüşmeler, 1971 yılı sonuna kadar sürdü. 1972-1974 döneminde görüşmelere Türkiye ve Yunanistan'dan uzmanların katılmasıyla devam edildi. Bu görüşmeler de 15 Temmuz 1974 Rum/Yunan darbesiyle son buldu.

1974 sonrasında, Kıbrıs Türk tarafı ve Türkiye, Ada’da yaşananlar ve gerçekler temelinde iki toplumlu, iki kesimli federasyon modelini benimsedi.

Bu çerçevede 1975-1997 yılları arasında sürdürülen çeşitli müzakereler bir federasyonun oluşturulmasına yönelik olarak cereyan etti. Ancak Rum tarafı, egemenliğini Kuzey'e de yaymaya çalışan bir politika izledi ve müzakerelerde devlet yapısını bu amaca yönelik olarak şekillendirmeye çalıştı.

Nüfus mübadelesi: Güney’den Kuzey’e 65 bin Türk geçti

2 Ağustos 1975 tarihinde Viyana’da BM gözetiminde Rauf Denktaş ile Glafkos Klerides arasında bir nüfus mübadele anlaşmasına varıldı.

BM Barış Gücü aracılığıyla uygulanan bu anlaşmayla Kuzey’den Güney’e yaklaşık 120 bin Rum, Güney’den Kuzey’e de 65 bin Türk geçti, böylece nüfus bakımından homojen iki kesim meydana geldi. Bu iki kesim, 180 kilometre boyunca uzanan ve genişliği 5 metre ile 7 kilometre arasında değişen bir 'ara bölge' ile birbirinden ayrıldı.

1977: İlk Zirve Anlaşması

12 Şubat 1977 tarihinde yapılan Denktaş-Makarios görüşmesi sonucunda ilk Zirve Anlaşması kabul edili. Dört maddeden oluşan bu anlaşma ile iki toplumlu federal bir cumhuriyet kurulması kararlaştırıldı.

Mayıs 1979'da yine Kıbrıs Türk tarafının çağrısı üzerine yapılan Denktaş-Kiprianu görüşmesinde İkinci Zirve Anlaşması ortaya çıktı. Bu anlaşma, 1977 anlaşmasını teyit etti ve iyi niyet ve karşılıklı güven ortamı yaratılmasının önemini vurgulayan bir madde içerdi.

9 Ağustos 1980'de başlayan görüşmelerde gündeme gelen belge, iki kesimlilik ve güvenlik kavramlarını ilk kez açıkça zikrediyor. Kıbrıs sorununun anayasal yönünün federal, toprak yönünün de iki kesimli çözüme kavuşturulacağına ilişkin formül bu belgeden kaynaklanıyor.

15 Kasım 1983 tarihinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Kıbrıs Türk halkının kendi kaderini tayin etme hakkına dayanılarak ve siyasi eşitliği vurgulanarak ilan edildi. Bu yola gidilirken federasyon tezi muhafaza edildi ve Rum tarafına barış ve çözüm çağrısında bulunuldu.

Fikirler Dizisi’ne karşı çıkan Rum Kesimi, AB üyeliğine yoğunlaştı

Kıbrıs sorununa çözüm arama çabaları 1990 yılının ilk aylarından itibaren tekrar hareketlilik kazandı ve giderek yoğunlaştı. Bu çabaların sonucunda Türkiye ve Kıbrıs Türk tarafının da aktif katkılarıyla BM Genel Sekreteri Butros Ghali, "Fikirler Dizisi" adını taşıyan ve gayrı resmi nitelikte olan bir anlaşma çerçevesi taslağı oluşturdu ve bunu taraflara iletti.

Anılan belge bir bütünlük taşımakta olup bütünü üzerinde anlaşma sağlanmadıkça, müstakil konularda sağlanabilecek anlaşmaların geçersiz olacağı kabul edildi.

Rum tarafında yapılan Şubat 1993 Başkanlık seçimlerini Fikirler Dizisi’ne karşı çıkarak kazanan Klerides, iş başına gelir gelmez Fikirler Dizisi'ni müzakere etmeyeceğini, esas tercihlerinin Avrupa Birliği (AB) üyeliği yönündeki çabalarını yoğunlaştırmak olduğunu açıkladı. Nitekim bundan sonra, Rumlar AB üyeliği yönündeki gayretlerini, Yunanistan'ın da yardımıyla geliştirmeye başladı.

Yunanistan ile GKRY arasında Otak Savunma Doktrini

GKRY, aldığı tek yanlı bir kararla Kıbrıs Türk tarafı ile diyaloğu kesi, Mart 1995’de
GKRY’ye AB’nin adaylık statüsü de vermesiyle, tamamen AB üyeliğine odaklandı.

Yunanistan ve GKRY arasında Kasım 1993'te "Ortak Savunma Doktrini" yürürlüğe girdi. Anılan doktrin çerçevesinde Baf Askeri Havaalanı inşa edili, Terazi deniz üssünün inşa edilmesine ve bunlara ek olarak, S-300 füzelerinin Rusya'dan alımına karar verildi. GKRY, Batılı ülkelerin de baskısıyla S-300'lerin Ada'da konuşlandırılmasıyla ilgili kararını, Türkiye’nin girişimleri çerçevesinde Aralık 1998'de iptal etmek zorunda kaldı. Füzeler Girit’e konuşlandırıldı.

Annan Planı referandumu

Rum tarafı her seferinde çeşitli sebeplerle içerisinde BM önerilerinin de bulunduğu çözüme yönelik adımları reddetti ya da kabul edilmesi mümkün olmayan şartlar öne sürdü.

11 Kasım 2002 tarihinde “Kıbrıs Sorununa Kapsamlı Çözüm Temeli” adı altında taraflara sunulan belge daha sonra Annan Planı olarak anılmaya başlandı.

Denktaş ve o zamanki Rum lideri Tasos Papadopulos, "Annan Planı" çerçevesinde çeşitli görüşmeler yaptı ve plan 24 Nisan 2004'te iki tarafta referanduma sunuldu.

Rum halkının yüzde 75,83'ü planı reddederken, Kıbrıs Türk tarafı kendileri için getireceği pek çok zorluğa rağmen yüzde 64,91 çoğunlukla plana "evet" dedi.

“Kıbrıs Türklerine baskı yapmak haksızlık”

Kıbrıslı Türklerin 'evet' diyerek çözümden yana tavır koyması, KKTC'ye bazı esneklikler sağladı. En başta, dönemin BM Genel Sekreteri Kofi Annan, 28 Mayıs 2004’te Güvenlik Konseyine sunduğu raporda, Kıbrıslı Türklere uygulanan ambargonun kaldırılması çağrısında bulundu.

Annan, birleşme yönünde oy kullanan Kıbrıslı Türklere baskı yapmanın haksızlık olduğunu belirtti.

KKTC yok sayılarak GKRY AB’ye tam üye yapıldı

Dönemin Avrupa Birliği (AB) Dışişleri Bakanları da referandum öncesi KKTC’ye yönelik izolasyonların kaldırılmasına ilişkin bir karar almışlardı. AB Komisyonu, ticari ve mali uygulamalardan oluşan ve AB ülkeleri ile Kuzey Kıbrıs arasında doğrudan ticareti öngören bir yardım paketi hazırladı.

Güney Kıbrıs Rum Kesimi’nin engelleme çabaları yüzünden bu paketin bir kısmı gecikmeli hayata geçti, bir kısmı ise askıya alındı.

Referandumun hemen ardından 1 Mayıs 2004'te Rum yönetimi, Ada'daki diğer ortak yok sayılarak "Kıbrıs Cumhuriyeti" adı altında AB'ye tam üye yapıldı.

KKTC'nin İslam İşbirliği Teşkilatı'na üyeliği

2004 yılı içinde Kıbrıslı Türkler için başlıca olumlu bir gelişme, İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) toplantısında gerçekleşti. KKTC’nin statüsü, "Kıbrıs Müslüman Türk Cemaati"nden "Kıbrıs Türk Devleti"ne çıkarıldı. Müslüman ülkelere de KKTC üzerindeki izolasyonu kaldırma çağrısı yapıldı.
Annan Planı referandumunun ardından KKTC kurumlarının bazı uluslararası politik, sportif, bilimsel, turistik ve kültürel örgütlere üyelikleri de arttı.

2017 müzakereleri

KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı'nın Mayıs 2015'te göreve gelmesinin ardından BM Genel Sekreterinin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide'nin ara buluculuğunda müzakereler yeniden başladı.

Bu çerçevede Kıbrıs sorununa çözüm üretmek, Ada'da kalıcı barış ve istikrarı sağlamak amacıyla yürütülen müzakereler İsviçre'nin Mont Pelerin kasabasında 7-11 Kasım 2016 ve 20-21 Kasım 2016'da iki turlu gerçekleşti.

Son olarak İsviçre'nin Crans Montana kentinde 28 Haziran 2017'de tekrar başlayan ve yaklaşık 10 gün yoğun şekilde devam eden Kıbrıs Konferansı da Kıbrıs müzakerelerinde çözüme en çok yaklaşılan süreçlerden biri oldu.

Görüşmeler, güvenlik ve garantiler başlığında uzlaşma sağlanamadığı nedeniyle başarısızlığa uğradı.
Rum kesimi, garantör ülkeler arasında yer alan Türkiye'nin adadan askerlerini çekmesi, KKTC ve Türkiye tarafından reddedildi.

2021'in nisan ayında Cenevre'de düzenlenen gayri resmi Kıbrıs görüşmesinde, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, tarafların yeterli bir ortak zeminde buluşamadıklarını açıklamıştı.

Türkiye, KKTC’yi tanıyan ve her koşulda destekleyen tek devlet

Türkiye, kurulduğu günden bu yana ambargo ve izolasyonlar altında olan KKTC'yi tanıyan ve her koşulda destekleyen tek devlet oldu.

KKTC'nin kuruluşuna giden yolda bir yandan tüm diplomatik kanalları zorlayan Türkiye, diğer yandan diplomasi yanıtsız kaldığında Kıbrıs Türkü'nün varlığını güvence altına almak için 1974'te Kıbrıs Barış Harekatı ile sahada varlık gösterdi.

Türkiye'nin garantörlüğü, KKTC'nin kuruluş sürecine olumlu yansıyan en önemli unsurlardan biri oldu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan BM’ye “KKTC’yi tanıyın” çağrısı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, uluslararası her toplantıda yaptığı açıklamada, KKTC’yi tanıma konusunda çağrıda bulunuyor:

"Uluslararası toplumu, Birleşmiş Milletler prensipleriyle çelişir şekilde, ambargolarla dünyadan koparılmaya çalışılan Kıbrıs Türklerine yönelik zulme son vermeye ve bir an önce Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni resmen tanımaya davet ediyoruz"

KKTC, Türk Devletleri Teşkilatı’nın gözlemci üyesi

Türk Devletleri Teşkilatı Devlet Başkanları 9'uncu Zirvesi, Özbekistan'ın tarihi Semerkant şehrinde gerçekleştirildi.

Türkiye’nin de kurucu üye olduğu Türk Devletleri Teşkilatına KKTC gözlemci üye olarak kabul edildi.

Ay'ın içinde ne var?

Fransa Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi'nden (CNRS) gök bilimci Arthur Briaud liderliğindeki bir ekip, Ay'ın iç yapısını detaylı bir şekilde inceleyerek çığır açan bir sonuca ulaştı. Mayıs 2023'te yayımlanan bu kapsamlı araştırma, Ay'ın iç çekirdeğinin tahmin edilenin aksine erimiş değil, katı bir top olduğunu doğruladı. Yoğunluğu yaklaşık 7 bin 822 kg/m³ olan bu katı çekirdek, büyük ölçüde demir ile benzerlik gösteriyor.

Bilim insanları, Apollo misyonlarından elde edilen sismik verilerin düşük çözünürlüğü nedeniyle daha önce katı ve tamamen sıvı çekirdek modelleri arasında kesin bir ayrım yapamıyordu. Briaud ve meslektaşları, bu sorunu çözmek için uzay görevlerinden ve Ay lazer menzil deneylerinden elde edilen deformasyon derecesi, yoğunluk ve Dünya ile arasındaki mesafe gibi çeşitli verileri bir araya getirdi.

Ekibin geliştirdiği modellemeler, Ay'ın içinin Dünya'nın yapısına şaşırtıcı derecede benzediğini gösteriyor. Ay, tıpkı Dünya gibi, yaklaşık 362 kilometre yarıçapında akışkan bir dış çekirdeğe ve yaklaşık 258 kilometre yarıçapında (Ay'ın toplam yarıçapının %15'i) katı bir iç çekirdeğe sahip. Bu sonuçlar, NASA tarafından 2011 yılında yapılan ve katı bir iç çekirdeğin varlığını öne süren daha önceki bulguları da güçlü bir şekilde teyit ediyor.

Bu keşif, bilim dünyası için iki temel alanda yeni kapılar açıyor. Öncelikle, Ay'ın oluşumundan kısa bir süre sonra güçlü bir manyetik alana sahip olduğu, ancak bu alanın yaklaşık 3.2 milyar yıl önce azaldığı biliniyor. Çekirdek yapısının kesinleşmesi, manyetik alanın nasıl oluştuğu ve neden kaybolduğu sorusuna yanıt bulmada kritik önem taşıyor.

İkinci olarak, modellemeler aynı zamanda, daha yoğun malzemenin merkeze düştüğü ve daha az yoğun malzemenin yukarı çıktığı aktif manto dönüşümü senaryosunu destekliyor. Bu hareketin, Ay'ın ilk bir milyar yılındaki çarpışma ve bombardıman zaman çizelgesine dair önemli bilgiler sunması bekleniyor. İnsanlığın Ay'a dönüş umutları devam ederken, bilim insanları bu bulguların sismik olarak doğrulanması için uzun süre beklemeyeceklerini umuyor.