Dünyadan Haberler - 3

Gazze'deki Şifa Hastanesinin zorlu restorasyon süreci enkaz ve umut arasında yürüyor

Gazze Şeridi’nin en büyük sağlık kompleksi olan Şifa Hastanesi, İsrail ordusunun önce Kasım 2023’te, ardından Mart 2024’te düzenlediği baskın. ve saldıralarla neredeyse tamamen tahrip edilmişti.

Hastane, ameliyat birimleri, diyaliz merkezi ve acil servisiyle on yıllarca bölgenin en önemli sağlık üssü olarak hizmet vermişti.

Hastanede ameliyathaneler, yoğun bakım üniteleri ve radyoloji bölümlerinin de bulunduğu birçok temel birim hâlâ yıkık durumda.

Saldırılar öncesinde 700 yatakla hizmet veren Şifa Hastanesi, bugün ancak 300 yatakla çalışabiliyor, 22 ameliyathanesinden yalnızca 9’u faaliyet gösteriyor.

Şifa Hastanesi Müdürü Doktor Muhammed Ebu Silmiyye, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yıkılan ve yakılan 11 binadan ikisinin yeniden inşasına başlandığını, bunlardan birinin doğumhane olduğunu belirtti.

Yürütülen çalışmaların hastanenin saldırılar öncesi kapasitesinin yalnızca yüzde 30’unu karşılayabildiğini kaydeden Ebu Silmiyye, yenilenen bölümlerin de ciddi ekipman ve ilaç eksikliği nedeniyle tam kapasiteyle hizmet veremediğini söyledi.

Ekipman ve ilaç krizi

Ebu Silmiyye, tıbbi ekipman, sarf malzemesi ve ilaç sıkıntısının kritik seviyede olduğunu aktardı.

Hastanenin temel ilaçlarda ve acil müdahale malzemelerinde yüzde 60’a varan eksiklik yaşadığına dikkati çeken Ebu Silmiyye, ortopedik, kardiyak, torasik, vasküler ve nöroşirurji operasyonlarında kullanılan sarf malzemelerinde ise yüzde 70 oranında yetersizlik bulunduğunu paylaştı.

Ebu Silmiyye, saldırılar süresince hastanenin laboratuvar ekipmanlarının yüzde 70’inin imha edildiğini ve bu ekipmanların hiçbirinin Gazze’de başka bir merkezde bulunmadığını belirtti.

Bilgisayarlı tomografi (BT) ve emar (MR - Manyetik Rezonans Görüntüleme) cihazları, girişimsel radyoloji ekipmanları, kardiyak kateterizasyon cihazları ve erken meme kanseri tarama sistemleri gibi kritik birimlerin de yeniden kurulması gerektiğinin önemine değinen Ebu Silmiyye, uluslararası kuruluşlara, sınır kapılarının açılması ve tıbbi ekipman ile ilaç girişine izin verilmesi için devreye girme çağrısı yaptı.

Ebu Silmiyye, “Her gün kaybettiğimiz canlar var. Gerekli ekipman mevcut olsaydı bu hayatların çoğu kurtarılabilirdi.” diyerek, acil tedavi için yurt dışına çıkmayı bekleyen 16 bin 500’den fazla hastanın bulunduğunu, sınır kapılarının kapalı olması nedeniyle bu hastalardan bin 70’ten fazlasının yaşamını yitirdiğini de kaydetti.

Personel kaybı derinleşiyor

Ebu Silmiyye, krizin yalnızca ekipman eksikliğiyle sınırlı olmadığını, iki yıldan uzun süredir kesintisiz çalışan sağlık personelinin de ağır bir yük altında olduğunu vurgulayarak, yabancı sağlık heyetlerine Gazze’ye girişleri artırma çağrısında bulundu.

Filistinli yetkili, İsrail’in Gazze Şeridi’ne saldırılarında yüzlerce sağlık personelinin hayatını kaybettiğine dikkati çekerek, bu sürede bin 700’den fazla sağlık çalışanının yaşamını yitirdiğini, 350’sinin ise İsrail ordusu tarafından alıkonulduğunu aktardı.

Gazze Hükümeti Medya Ofisinin verilerine göre, saldırılar boyunca 34 hastane ve 80 sağlık merkezi tamamen hizmet dışı kaldı, 132 ambulans imha edildi.

Kuyumcuya gitti, altın kolyeyi yuttu

Radio New Zealand'ın (RNZ) haberine göre, polis yerel saatle 15.30 civarında Auckland'daki kuyumcudan ihbar aldı.

Olay yerine intikal eden ekipler, 32 yaşındaki şüphelinin 33 bin 585 Yeni Zelanda doları değerindeki kolyeyi yuttuğunu tespit etti.

Kolyeyi yutan şüpheli, polis tarafından hırsızlık iddiasıyla gözaltına alındı.

Bölge Mahkemesinde görülen duruşmanın ardından tutuklu yargılanmasına karar verilen şüphelinin, bir sonraki duruşmasının 8 Aralık'ta yapılması bekleniyor.

Kolyenin 18 ayar altından yapıldığı, 60 beyaz elmas ile 15 mavi safir ile süslendiği belirtildi. Kolyenin içindeki altın ahtapotun gözlerinin ise iki siyah elmas olduğu kaydedildi.

Yumurta şeklindeki yeşil renkli kolyenin etrafında değerli mücevherlerle kaplanmış çiçek motifleri, içerisinde ise ahtapot figürü yer alıyor.

Güney Kore'den, Kuzey ile iletişim kanallarının yeniden kurulması mesajı

Yonhap'ın haberine göre Devlet Başkanı Lee, Kuzey Kore ile ilişkilere dair açıklamalarda bulundu.

Koreler arası birleşmenin "ne kadar uzun sürerse sürsün" izlenmesi gereken bir yol olduğunu vurgulayan Lee, bu kapsamda Kuzey Kore ile iletişim kanallarının yeniden kurulmasına işaret etti.

Lee, söz konusu adımın Seul ile Pyongyang'ın "barış içinde yaşaması" için başlangıç noktası olacağı mesajını vererek, "Bize verilen tarihi görev, iki Kore arasındaki düşmanlığı ve çatışmayı sona erdirmenin yanı sıra barışçıl yaşama dayalı ilişki kurmaktır." ifadesini kullandı.

Koreler arası ilişkiler ince çizgide seyrediyor

Güney Kore'nin bu yıl göreve gelen Devlet Başkanı Lee Jae Myung​​​​​​​, Kuzey Kore ile ilişkileri normalleştirmeye yönelik mesajlar vermeyi sürdürüyor.

Lee'nin başa gelmesinin ardından Seul yönetimi, hoparlörlerle propaganda faaliyetini durdururken, kısa süre sonra Kuzey Kore de aynı şekilde yanıt vermişti.

Öte yandan, Güney Kore, sınır boyunca yerleştirilen "propaganda yayını yapan hoparlörlerini" ağustos başında kaldırırken, Kuzey Kore bu adıma uymamıştı.

Pyongyang yönetimi, bu hoparlörleri kaldırma niyeti olmadığını ifade ederken, Güney Kore ile ilişkileri düzeltme konusunda olumsuz tavır sergiliyor.

Avustralyalı Bakan Wells: Sosyal medya yasağını örnek almak için temasa geçen liderler var

Avustralya İletişim Bakanı Wells, BBC'ye verdiği demeçte, bu ay yürürlüğe girecek yeni sosyal medya düzenlemesi hakkında değerlendirmelerde bulundu.

Sosyal medya yasağına karşı çıkan teknoloji şirketlerinden korkmadığını belirten Wells, "Biz platformların değil, ebeveynlerin yanındayız." şeklinde konuştu.

Wells, çocukları çevrim içi ortamda mağdur olan ebeveynlerle yaptığı görüşmelerin kendisine güç verdiğini dile getirerek, "Büyük teknoloji şirketlerinden korkmuyorum çünkü yaptığımız işin ahlaki zorunluluğunu anlıyorum." dedi.

Söz konusu politikanın dünya genelinde birçok ülkenin gıpta ettiği bir model haline geldiğini vurgulayan Wells, bu politikayı örnek almak amacıyla istişare için temasa geçen liderler olduğuna işaret etti.

Wells, sosyal medyayı yasaklayan ilk ülke olmaktan gurur duyduklarının altını çizerek, Beyaz Saray ile ABD Kongresinin fikir sunma ve Avustralya'nın adımlarını inceleme hakkı bulunduğunu ancak kendisinin ve ekibinin bu süreçten etkilenmeyeceğini kaydetti.

Yeni düzenleme 10 Aralıkta yürürlüğe giriyor

Yaş kısıtlamasına tabi tutulan sosyal medya platformlarının, 16 yaş altındaki Avustralyalı çocukların hesap sahibi olmasını engellemek için 10 Aralık'tan itibaren gerekli düzenlemeleri yapması bekleniyor.

Avustralya'daki yeni yasal düzenlemeye göre Facebook, TikTok, Snapchat, Reddit, Instagram ve X'in de aralarında bulunduğu küresel sosyal medya platformları, 10 Aralık'tan itibaren yasaya uymamaları halinde yaklaşık 33 milyon dolara kadar para cezasıyla karşı karşıya kalacak.

Dünyada bir ilk olarak uygulanacak yeni yasaya göre, 16 yaş altındaki çocuklar YouTube videolarını izleyebilecek ancak hesap oluşturamayacak, bu nedenle içerik yükleme ve platformda etkileşimde bulunma imkanı olmayacak.

Meta'nın verilerine göre, ülkede 13-15 yaşlarında yaklaşık 350 bin Instagram ve 150 bin Facebook kullanıcısı bulunuyor.

Evinin altından 200 kiloluk ayı çıktı

Altadena’da yaşayan Johnson, çöp kutularının devrilmesi ve bahçedeki tuğlaların yerinden oynaması üzerine şüphelendi ve hareket algılayan güvenlik kameraları yerleştirdi.

Görüntüler, dev ayının 75 santimetrelik dar bir zemin boşluğuna girip çıktığını ortaya koydu. Ayı, çöp kutularını karıştırırken ve tuğlaları söktüğü anlarda da kaydedildi.

Hazirandan beri evin altında yaşıyor

Johnson, Haziran ayında evin altındaki boşluğun parçalandığını fark ettiğini söyledi. Kim ya da neyin sebep olduğunu geçen haftaya kadar bilmiyordu. Geçen cumartesi ayı kısa süreliğine dışarı çıktı, pazar gecesi de yaklaşık 20 dakika dışarıda kaldı.

“Burada sık sık vahşi hayvan görürüm ama daha önce zemin boşluğumun parçalandığını hiç görmedim.” diyen Johnson, cuma günü kameranın pilini değiştirmeye çalışırken ayının hırlama sesleri ile karşılaştığını belirtti. “Nerede olduğunu bilmemek çok ürkütücü.” ifadelerini kullandı.

Yetkililerle iletişim sonuçsuz kaldı

California Balık ve Yaban Hayatı Departmanı ile iletişime geçen Johnson, yalnızca bir internet formuna yönlendirildiğini ve net bir yanıt alamadığını söyledi. Pazartesi sabahı resmi başvurusunu yaptı.

Johnson, ayının sakinleştirilerek taşınacağını umut ettiğini ancak bunun pek olası görünmediğini belirtti. Şimdilik süreci kendisinin çözmek zorunda kalabileceğini düşünüyor. Ayıyı tatlı çöreklerle dışarıya çekip ardından boşluğu biber gazı sürülmüş kum torbalarıyla kapatmayı planlıyor.

“Mutfak altından gürültüleri duyduğumda çok geriliyorum.” dedi.

Neuralink kullanıcısı, beyin implantını gündelik cihazlarla eşleştirerek ihtiyaçlarına göre geliştirdi

The Verge’in haberine göre, Neuralink’in üçüncü deneme hastası Brad Smith, implantını günlük cihazlarla eşleştirerek yeteneklerini artırmayı tercih etti.

Kas hastalığı ALS ile yaşayan Smith, Kasım 2024’te implantı aldı. Öncesinde sadece göz takip yazılımı ile bilgisayar kontrolü sağlayabiliyordu. Beyin implantı sayesinde artık düşüncelerini komutlara dönüştürebiliyor.

Çocuğunu futbol oynarken izlemek için çözüm geliştirdi

Smith, ameliyattan altı ay sonra Neuralink ekibinden bir periskop istedi ancak ekip başta nedenini anlayamadı.

Smith kendi araştırmasını yaparak Insta360 Link 2 adlı kamerayı seçti. Başını hareket ettirmekte zorlandığı için bu kamerayı kullanarak sahayı farklı açılardan izleyebiliyor. Sistem ayrıca video konferans görüşmeleri için de kullanılabiliyor.

The Verge’in aktardığına göre Smith, kurulumun nasıl çalıştığını gösterdi ve kamerayı kontrol ederek farklı açılar yakalayabildiğini sergiledi. Bu yöntem, tamamen kendi ihtiyacı doğrultusunda geliştirilmiş bir “kendin yap” çözümü oldu.

BCI denemeleri genişliyor

Neuralink, 2024’te iki deneysel operasyon gerçekleştirdi. İlk hasta Noland Arbaugh, implantın oyun oynamasına izin vererek hayatını değiştirdiğini söylemiş ve sistemi belirli oyunlarda ona avantaj sağlayan bir “aimbot” gibi nitelendirmişti. İkinci operasyon Ağustos 2024’te yapılmıştı.

Şirket, insan denemelerini sürdürürken modern teknolojiyi zihin kontrollü bir düzeye taşımayı hedefliyor.

İspanya'da bulunan deniz kabukları en eski müzik aletleri olabilir

Barcelona Üniversitesi'nden arkeolog, müzikolog ve profesyonel trompetçi Miquel López García, çocukluğunda babasının sel uyarısı için kullandığı deniz kabuklarından etkilenerek başladığı araştırmasında, insanlık tarihine ışık tutacak bir keşfe imza attı.

López García ve meslektaşı Margarita Díaz-Andreu, Katalonya'da MÖ 5. ve 4. binyıllara tarihlenen Neolitik yerleşim ve madenlerde bulunan 12 adet büyük deniz kabuğu trompetini inceledi. Kabukların üzerinde bulunan deliklerin ve uçlarının kasıtlı olarak çıkarılması, bunların yemek amaçlı değil, trompet olarak kullanılmak üzere toplandığını gösteriyordu.

Akustik deneyler şaşırttı

Ekip, ses çıkarabilecek durumda olan sekiz kabuk üzerinde akustik deneyler yapmak için izin aldı. Kasım 2024'te López García, kabukları çaldığında "gerçekten güçlü, istikrarlı bir ton" elde etti.

López García, bu basitçe değiştirilmiş hayvan kabuğundan günümüzdeki Fransız kornosuna en yakın sesi almanın şaşırtıcı olduğunu belirtiyor.

Araştırmacılar tek bir tonla yetinmeyip, kabukların tüm müzikal potansiyelini belirlemek istedi. López García, kabukların açıklığına elini sokarak tonu değiştirebildiğini ve ses çıkarma biçimini (örneğin 't' veya 'r' sesiyle üfleyerek) değiştirerek tınıyı ve notaları şekillendirebildiğini fark etti.

Modern üflemeli çalgıların antik atası

López García, bu deniz kabuklarının, insanlık tarihinde bilinen ilk ses teknolojisi parçaları veya enstrümanları arasında olduğunu söylüyor. "Bunlar, dudak titreşimlerinizle çalışıyor ve ses üretme şekilleri, bugünün trompet ve trombon gibi modern pirinç enstrümanlarına çok benziyor; kabuklar onların en eski atalarıdır."

Araştırmacılar, kabuk trompetlerin başlangıçta bölgedeki farklı topluluklar veya madenlerde çalışan işçiler arasında uzun mesafeli iletişim aracı olarak kullanılmış olabileceğini düşünüyor. Ancak López García, kabukların aynı zamanda yeterli melodik kapasiteye sahip olduğunu ve sadece pratik kullanımlarının ötesinde, insanların kendilerini ifade etme ve duygusal bağ kurma gibi estetik müzikal işlevler için de kullanılmış olabileceğini savunuyor.

Antiquity dergisinde yayımlanan bu araştırma, bu tür ses üreten teknolojinin Avrupa kıtasındaki en eski ve en uzun süre hayatta kalan teknolojilerden biri olduğunu gösteriyor. Fransa'daki 18.000 yıl öncesine tarihlenen Marsoulas Mağarası'nda bulunan kabuk trompetiyle neredeyse aynı özelliklere sahip olan Katalonya'daki bu kabuklar, müziğin kökeninin hayatta kalma zorunluluğundan mı, yoksa insanın kendini ifade etme ihtiyacından mı doğduğu tartışmalarına yeni bir boyut getiriyor.

Soykırım destekçisi Starbucks çalışma yasasını ihlal etti: 35 milyon dolar ödeyecek

New York Tüketici ve Çalışan Koruma Dairesi, soruşturmanın 2022’de çalışanlardan gelen şikayetler üzerine başlatıldığını ve daha sonra yüzlerce Starbucks şubesine genişletildiğini bildirdi.

Soruşturmada, birçok çalışanın düzenli vardiya planı alamadığı ve çalışma saatlerinin rutin şekilde yüzde 15’ten fazla azaltıldığı tespit edildi. Bu durumun çalışanların gelir planlamasını, çocuk bakımı, eğitim ve diğer işlerle ilgili düzenlemelerini zorlaştırdığı belirtildi.

Çalışanlara üç yıl boyunca her bir hafta için 50 dolar

Anlaşmaya göre, 2021 Temmuz ile 2024 Temmuz arasında saatlik pozisyonda çalışan personel, çalıştıkları her hafta için 50 dolar alacak.

Bu rakam bazı çalışanlar için binlerce dolara ulaşabilecek. 2024 sonrası ihlale uğradığını düşünen personel ise şikayet başvurusunda bulunarak ek ödeme talep edebilecek.

Şirket, kapanan mağazalarda işten çıkarılan çalışanların başka şubelerde yeniden işe alınma hakkına sahip olacağını da kabul etti.

Starbucks Sözcüsü Jaci Anderson, şirketin tüm yerel yasalara uyma konusunda kararlı olduğunu, ancak New York yasalarının “yönetimi son derece zor” olduğunu söyledi. Anderson, benzer sorunların şehirdeki birçok perakendeci tarafından da yaşandığını ifade etti.

Ülke genelinde grev sürüyor

Anlaşma, Starbucks Workers United sendikasının Kasım ayından bu yana ABD genelindeki onlarca mağazada sürdürdüğü grevin ortasında geldi. Grevin etkisine ilişkin taraflar arasında anlaşmazlık devam ediyor.

Apple’ın yapay zeka şefi ani bir kararla istifa etti

Giannandrea, 2018’den bu yana Apple’da makine öğrenimi ve yapay zeka stratejisinden sorumlu kıdemli başkan yardımcısı olarak görev yapıyordu.

Yerine, Microsoft’ta kısa süre AI’dan sorumlu kurumsal başkan yardımcılığı yapan ve öncesinde Google’da on yılı aşkın süre görev alan Amar Subramanya getirildi.

Subramanya, doğrudan Tim Cook’a bağlı çalışan Giannandrea’dan farklı olarak CEO’nun yardımcısı Craig Federighi’ye rapor verecek.

Tim Cook, açıklamasında “AI uzun süredir Apple’ın stratejisinin merkezinde. Amarı Craig’in liderlik ekibine katmaktan ve olağanüstü uzmanlığını Apple’a taşımaktan memnuniyet duyuyoruz.” ifadelerini kullandı.

Siri’nin yeni sürümü 2025 baharında hedefleniyor

Beklenmedik değişim, Apple’ın Google, OpenAI, Meta ve Microsoft gibi yapay zeka alanındaki rakipleriyle rekabet ederken yaşadığı zorluklara işaret ediyor. Şirket, yılın başında gelişmiş yapay zeka özelliklerine sahip Siri sürümünün çıkışını ertelemiş ve geliştirme sürecinin beklenenden uzun sürdüğünü açıklamıştı.

Tim Cook, 30 Ekim’deki finansal sonuçlar toplantısında “İyi ilerleme kaydediyoruz ve gelecek yıl yayınlamayı bekliyoruz.” demişti. Bloomberg’e göre hedef, yükseltilmiş Siri’yi bahar döneminde piyasaya sürmek.

Apple, kullanıcı izin verdiğinde Siri’nin ChatGPT’ye bağlanarak geniş kapsamlı bilgi sunabileceğini açıklamıştı. Şirket yakın dönemde Google’ın Gemini modeli ile, ayrıca Perplexity ve Anthropic ile entegrasyon anlaşmalarına da yaklaştı.

Hisse performansı rakiplerinin gerisinde

Apple Intelligence tanıtımının ardından yapay zeka özellikleri iOS ve macOS’e sınırlı ölçüde entegre edilmiş durumda. Bu durum teknoloji piyasasında şirketin hızının rakipleri kadar yüksek olmadığı yorumlarına yol açıyor.

Apple hisseleri yıl genelinde yüzde 13 yükseldi. Aynı dönemde Oracle yüzde 20, Nvidia yüzde 34 ve Google’ın sahibi Alphabet yüzde 65 değer kazandı. Buna rağmen Apple, 4.2 trilyon dolarlık piyasa değeri ile dünyanın ikinci en büyük halka açık şirketi konumunda.

S&P 500 endeksi ise bu yıl neredeyse yüzde 16 arttı.

Güneydoğu Asya'daki afetler 1200'e yakın can aldı

Güney ve Güneydoğu Asya'da haziran-eylül aylarında etkili muson yağmurları, her yıl büyük çaplı doğal afetlere ve kazalara neden oluyor.

Bu yıl da bölge genelinde haftalardır süren sağanak büyük insani krize dönüşmüş durumda.

Endonezya, Sri Lanka, Tayland ve Malezya'da meydana gelen afetlerde 1200'e yakın kişi öldü, milyonlarca insan yerinden oldu. Bölge ülkeleri, art arda yaşanan afetlerin ardından kayıp yüzlerce kişi için arama kurtarma çalışmalarını sürdürürken, bilanço her geçen gün ağırlaşıyor.

Afet bölgelerinde altyapının büyük zarar görmesi nedeniyle birçok yerleşime ulaşım sağlanamazken, hükümetler acil durum ilan ederek tahliye, gıda ve sağlık desteğini hızlandırmaya çalışıyor.

Bununla birlikte, kayıp kişilerin sayısının yüksek olması, can kaybının daha da artabileceği endişesini güçlendiriyor.

Endonezya'da can kaybı 600'ü aştı

Endonezya'nın Sumatra Adası'nda günlerdir süren sağanak sele ve toprak kaymalarına yol açtı. Yetkililer, can kaybının 604'e yükseldiğini, 464 kişinin ise kayıp olduğunu açıkladı.

Bölgede yolların çöktüğü, köprülerin yıkıldığı ve bazı yerleşimlere ulaşımın tamamen kesildiği belirtiliyor. Karadan ulaşılamayan bölgelere helikopterler aracılığıyla insani yardım götürüldüğü ifade ediliyor.

Yaralı sayısı 646'ya yükselirken, binlerce kişi geçici barınaklara yerleştirildi. Can kaybının daha da artmasından endişe ediliyor.

Sri Lanka'da "olağanüstü hal" ilan edildi

Sri Lanka'da etkili olan aşırı yağışlar çok sayıda bölgede heyelanlara ve ani sellere neden oldu. Ülkede bugüne kadar 366 kişi hayatını kaybetti, 367 kişiden ise hala haber alınamıyor.

Yetkililer, yaklaşık 1 milyon kişinin afetten etkilendiğini açıkladı. Ayrıca arama kurtarma ekiplerinin su baskını ve heyelan riski taşıyan birçok bölgeye ulaşmakta güçlük çektiği vurgulandı.

Devam eden arama kurtarma çalışmaları sırasında Sri Lanka Hava Kuvvetlerine ait bir helikopter düştü. Pilotun hayatını kaybettiği kazada, 4 personel de yaralandı.

Sri Lanka Devlet Başkanı Anura Kumara Dissanayake, şiddetli yağışların yol açtığı geniş çaplı hasar nedeniyle ülke genelinde "olağanüstü hal" ilan etti.

Dissanayake, arama kurtarma çalışmalarına destek amacıyla 20 binden fazla askeri personelin sahaya sevk edilmesi talimatı verdi.

Tayland'da sellerden etkilenenlere tazminat ödenecek

Tayland'ın güney kesimlerinde şiddetli yağışların yol açtığı sellerde 170 kişi hayatını kaybetti.

12 noktayı vuran sel felaketinden 1,4 milyondan fazla hane ve 3,8 milyonu aşkın kişi olumsuz etkilendi.

Tayland Başbakanı Anutin Charnvirakul, 26 Kasım'da, seller nedeniyle Songkhla eyaletinde "olağanüstü hal" ilan etti.

Charnvirakul, hükümetin, sellerden etkilenenlere tazminat ödeyeceğini ve çeşitli yardım uygulamalarını yürürlüğe koyacağını açıkladı.

Malezya'da sellerden yaklaşık 11 bin kişi etkilendi

Malezya'nın da 7 eyaletinde etkili olan şiddetli yağışların yol açtığı sel felaketlerinden yaklaşık 11 bin kişi etkilendi.

Şiddetli yağışların yol açtığı seller, Kelantan, Penang, Perlis, Perak, Selangor, Kedah ve Terengganu eyaletlerini vurdu.

Yetkililer, sel felaketinden en çok etkilenen eyaletin Kelantan olduğunu belirterek, bu eyaletteki 3 bin 22 aileden 8 bin 248 kişinin geçici yardım merkezlerinde kaldığını aktardı.​​​​​​​

Venezuela Devlet Başkanı Maduro, dans ederek ABD'ye "barış" çağrısında bulundu

Başkent Caracas’ta düzenlenen Bolivarcı Topluluk Komutanlarının geniş katılımlı yemin töreninde konuşan Maduro, sahnede kendi sözlerinin remiks edilmiş versiyonuyla dans ederek, ABD’ye barış istediklerini vurguladı.

Binlerce destekçisinin önünde müzik eşliğinde dans eden Maduro, "Savaş mı? Asla, asla savaş yok. Savaşa hayır lütfen, barış lütfen" diyerek kalabalığın coşkusunu artırdı.

Maduro, Venezuela halkının yüzde 94’ünün "emperyalist askeri bir tehdidi" kabul etmediğini belirterek, şunları söyledi:

"Bugün tüm Venezuelalılar, farklı parti veya ideolojilere mensup olsun, hangi görüşte olursa olsun, tek bir ses olmuştur. Halkın yüzde 94’ü emperyalist askeri tehdidi reddedip kınıyor ve vatanını savunmak için her türlü saldırıya karşı durmaya hazır olduğunu ifade ediyor."

Eski Devlet Başkanı Hugo Chavez’e bağlılık yemini eden Maduro, şöyle devam etti:

"Son ana kadar gerekirse hayatım pahasına da olsa sizlere sadık kalacağıma yemin ediyorum. Sizi asla yüzüstü bırakmayacağıma ve hayal kırıklığına uğratmayacağıma emin olabilirsiniz. Venezuela'da barış ve ulusal birlik hakimdir. Halk, ülkeyi inşa ederek barışı kazanmaya devam etmek için örgütlü ve hazırlıklıdır. Halkımız 22 haftadır kışlalara gitti ve gönüllü milisler ülkenin egemenliğini savunmak için seferber oldu."

Maduro, Venezuela halkının 22 haftadır psikolojik bir savaşla karşı karşıya olduğunu vurgulayarak, halk, ordu ve polis tarafından düzenlenen tatbikatlar sayesinde ülkenin "örnek bir savunma kapasitesine" ulaştığını dile getirdi.

Öte yandan, başkent Caracas'ın en büyük caddelerinde yürüyüş gerçekleştiren Venezuela Birleşik Sosyalist Partisi (PSUV) üyeleri ellerinde Venezuela bayrakları ve Maduro posterleriyle ABD'nin Karayipler bölgesindeki askeri hareketliliğini kınayıcı sloganlar attı.

Karayipler'deki hareketlilik

ABD Başkanı Donald Trump, daha önce imzaladığı kararname kapsamında Latin Amerika kökenli uyuşturucu kartelleriyle yerinde mücadele gerekçesiyle ordunun daha fazla ve etkin kullanılması talimatını vermişti.

ABD, bu bağlamda ağustos sonlarında Venezuela açıklarına denizaltı ile savaş gemilerinden oluşan deniz gücü göndermiş, ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth de ABD ordusunun Venezuela'da rejim değişikliği dahil operasyonlara hazır olduğunu söylemişti.

Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro da buna karşılık ülkede 4,5 milyon milis gücünü seferber ettiğini ve herhangi bir saldırıyı püskürtmeye hazır olduğunu açıklamıştı.

ABD'nin Venezuela açıklarında bazı tekneleri uyuşturucu kaçakçılığı gerekçesiyle hedef almaya devam etmesi hem Venezuela yönetimi hem de uluslararası kamuoyunda eleştirilere neden olmuş, saldırıların "uluslararası hukuka aykırı olduğu" savunulmuştu.

ABD'nin, "uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele" gerekçesiyle gönderdiği dünyanın en büyük uçak gemisi USS Gerald R. Ford ve saldırı grubunun, Latin Amerika bölgesine ulaştığı belirtilmişti.

Uzay çöpleri geleceğin uzay araçlarına dönüşebilir

Uzmanlar, her yıl artan uydu ve roket fırlatmalarının hem Dünya atmosferi hem de uzay yörüngesi üzerinde giderek büyüyen bir çevresel yük oluşturduğunu vurguluyor. “Uzay çöplüğü” olarak bilinen birikim, kullanılmayan uydular, görevini tamamlayan araçlar ve parçacıklardan oluşuyor.

Araştırmacılardan ‘Döngüsel Uzay Ekonomisi’ önerisi

Chem Circularity dergisinde yayımlanan çalışmada, birçok ülkeden bilim insanı uzay faaliyetleri için “azalt–yeniden kullan–geri dönüştür” prensiplerini temel alan bir model önerdi.
Araştırmaya göre, gelecekte uzay araçları ve uydular daha dayanıklı, tamir edilebilir ve yeniden kullanılabilir malzemelerle tasarlanırsa hem atık miktarı azalabilir hem de maliyetler düşebilir.

Çalışmanın yazarlarından Surrey Üniversitesi’nden Prof. Jin Xuan, “Keşif hızlanırken, Dünya’da yapılan hataların uzayda tekrarlanmaması için sürdürülebilir tasarım şart” dedi.

Roketlerin çevresel etkisi ve ‘mezarlık yörüngeleri’

Her roket fırlatışı büyük miktarda malzeme kullanıyor ve atmosfere sera gazları ile ozon tabakasına zarar veren maddeler bırakabiliyor.
Görevini tamamlayan uydular ise çoğunlukla “mezarlık yörüngelerine” itilerek kullanım dışı bırakılıyor ya da uzay çöpüne dönüşüyor. Bu durum, aktif uydular için çarpışma risklerini artırıyor.

Araştırmacılar, uzay istasyonlarının gelecekte yalnızca araştırma merkezleri değil, aynı zamanda: tamir ve bakım noktaları, yakıt ikmal merkezleri, yörüngede üretim yapılabilen tesisler olarak tasarlanabileceğini belirtiyor.

Bu sayede daha az roket fırlatılarak yeni parçalar üretilebileceği ve uzay araçlarının ömrünün uzatılabileceği ifade ediliyor.

Uzay çöplerinin toplanması için yeni teknolojiler

Bilim insanları, yörüngedeki atıkların temizlenmesi için ağlar, robot kollar ve özel yakalama sistemlerinin kullanıldığı aktif geri toplama yöntemlerini destekliyor. Bu malzemeler geri dönüştürülerek yeni görevlerde değerlendirilebilir.

Yapay Zekâ Uzay Trafiğini Yönetebilir

Çalışmada ayrıca, büyük veri ve yapay zekâ tabanlı sistemlerin uzay araçlarının daha verimli tasarlanmasına, risklerin analiz edilmesine ve çarpışmaların önlenmesine yardımcı olabileceği vurgulanıyor.

Uluslararası iş birliği şart

Araştırma ekibi, uzay trafiği yönetimi ve geri dönüşüm uygulamalarının sadece teknolojik değil aynı zamanda politik bir konu olduğunu belirtiyor. Sürdürülebilir bir yapı için uluslararası standartların ve iş birliğinin gerekliliği vurgulanıyor.

Prof. Xuan, “Malzemeden tasarıma, geri dönüşümden yönetişime kadar tüm sistemin birlikte ele alınması gerekiyor” diye konuştu.