Dünyadan Haberler - 3

İspanya'da bulunan deniz kabukları en eski müzik aletleri olabilir

Barcelona Üniversitesi'nden arkeolog, müzikolog ve profesyonel trompetçi Miquel López García, çocukluğunda babasının sel uyarısı için kullandığı deniz kabuklarından etkilenerek başladığı araştırmasında, insanlık tarihine ışık tutacak bir keşfe imza attı.

López García ve meslektaşı Margarita Díaz-Andreu, Katalonya'da MÖ 5. ve 4. binyıllara tarihlenen Neolitik yerleşim ve madenlerde bulunan 12 adet büyük deniz kabuğu trompetini inceledi. Kabukların üzerinde bulunan deliklerin ve uçlarının kasıtlı olarak çıkarılması, bunların yemek amaçlı değil, trompet olarak kullanılmak üzere toplandığını gösteriyordu.

Akustik deneyler şaşırttı

Ekip, ses çıkarabilecek durumda olan sekiz kabuk üzerinde akustik deneyler yapmak için izin aldı. Kasım 2024'te López García, kabukları çaldığında "gerçekten güçlü, istikrarlı bir ton" elde etti.

López García, bu basitçe değiştirilmiş hayvan kabuğundan günümüzdeki Fransız kornosuna en yakın sesi almanın şaşırtıcı olduğunu belirtiyor.

Araştırmacılar tek bir tonla yetinmeyip, kabukların tüm müzikal potansiyelini belirlemek istedi. López García, kabukların açıklığına elini sokarak tonu değiştirebildiğini ve ses çıkarma biçimini (örneğin 't' veya 'r' sesiyle üfleyerek) değiştirerek tınıyı ve notaları şekillendirebildiğini fark etti.

Modern üflemeli çalgıların antik atası

López García, bu deniz kabuklarının, insanlık tarihinde bilinen ilk ses teknolojisi parçaları veya enstrümanları arasında olduğunu söylüyor. "Bunlar, dudak titreşimlerinizle çalışıyor ve ses üretme şekilleri, bugünün trompet ve trombon gibi modern pirinç enstrümanlarına çok benziyor; kabuklar onların en eski atalarıdır."

Araştırmacılar, kabuk trompetlerin başlangıçta bölgedeki farklı topluluklar veya madenlerde çalışan işçiler arasında uzun mesafeli iletişim aracı olarak kullanılmış olabileceğini düşünüyor. Ancak López García, kabukların aynı zamanda yeterli melodik kapasiteye sahip olduğunu ve sadece pratik kullanımlarının ötesinde, insanların kendilerini ifade etme ve duygusal bağ kurma gibi estetik müzikal işlevler için de kullanılmış olabileceğini savunuyor.

Antiquity dergisinde yayımlanan bu araştırma, bu tür ses üreten teknolojinin Avrupa kıtasındaki en eski ve en uzun süre hayatta kalan teknolojilerden biri olduğunu gösteriyor. Fransa'daki 18.000 yıl öncesine tarihlenen Marsoulas Mağarası'nda bulunan kabuk trompetiyle neredeyse aynı özelliklere sahip olan Katalonya'daki bu kabuklar, müziğin kökeninin hayatta kalma zorunluluğundan mı, yoksa insanın kendini ifade etme ihtiyacından mı doğduğu tartışmalarına yeni bir boyut getiriyor.

Soykırım destekçisi Starbucks çalışma yasasını ihlal etti: 35 milyon dolar ödeyecek

New York Tüketici ve Çalışan Koruma Dairesi, soruşturmanın 2022’de çalışanlardan gelen şikayetler üzerine başlatıldığını ve daha sonra yüzlerce Starbucks şubesine genişletildiğini bildirdi.

Soruşturmada, birçok çalışanın düzenli vardiya planı alamadığı ve çalışma saatlerinin rutin şekilde yüzde 15’ten fazla azaltıldığı tespit edildi. Bu durumun çalışanların gelir planlamasını, çocuk bakımı, eğitim ve diğer işlerle ilgili düzenlemelerini zorlaştırdığı belirtildi.

Çalışanlara üç yıl boyunca her bir hafta için 50 dolar

Anlaşmaya göre, 2021 Temmuz ile 2024 Temmuz arasında saatlik pozisyonda çalışan personel, çalıştıkları her hafta için 50 dolar alacak.

Bu rakam bazı çalışanlar için binlerce dolara ulaşabilecek. 2024 sonrası ihlale uğradığını düşünen personel ise şikayet başvurusunda bulunarak ek ödeme talep edebilecek.

Şirket, kapanan mağazalarda işten çıkarılan çalışanların başka şubelerde yeniden işe alınma hakkına sahip olacağını da kabul etti.

Starbucks Sözcüsü Jaci Anderson, şirketin tüm yerel yasalara uyma konusunda kararlı olduğunu, ancak New York yasalarının “yönetimi son derece zor” olduğunu söyledi. Anderson, benzer sorunların şehirdeki birçok perakendeci tarafından da yaşandığını ifade etti.

Ülke genelinde grev sürüyor

Anlaşma, Starbucks Workers United sendikasının Kasım ayından bu yana ABD genelindeki onlarca mağazada sürdürdüğü grevin ortasında geldi. Grevin etkisine ilişkin taraflar arasında anlaşmazlık devam ediyor.

Apple’ın yapay zeka şefi ani bir kararla istifa etti

Giannandrea, 2018’den bu yana Apple’da makine öğrenimi ve yapay zeka stratejisinden sorumlu kıdemli başkan yardımcısı olarak görev yapıyordu.

Yerine, Microsoft’ta kısa süre AI’dan sorumlu kurumsal başkan yardımcılığı yapan ve öncesinde Google’da on yılı aşkın süre görev alan Amar Subramanya getirildi.

Subramanya, doğrudan Tim Cook’a bağlı çalışan Giannandrea’dan farklı olarak CEO’nun yardımcısı Craig Federighi’ye rapor verecek.

Tim Cook, açıklamasında “AI uzun süredir Apple’ın stratejisinin merkezinde. Amarı Craig’in liderlik ekibine katmaktan ve olağanüstü uzmanlığını Apple’a taşımaktan memnuniyet duyuyoruz.” ifadelerini kullandı.

Siri’nin yeni sürümü 2025 baharında hedefleniyor

Beklenmedik değişim, Apple’ın Google, OpenAI, Meta ve Microsoft gibi yapay zeka alanındaki rakipleriyle rekabet ederken yaşadığı zorluklara işaret ediyor. Şirket, yılın başında gelişmiş yapay zeka özelliklerine sahip Siri sürümünün çıkışını ertelemiş ve geliştirme sürecinin beklenenden uzun sürdüğünü açıklamıştı.

Tim Cook, 30 Ekim’deki finansal sonuçlar toplantısında “İyi ilerleme kaydediyoruz ve gelecek yıl yayınlamayı bekliyoruz.” demişti. Bloomberg’e göre hedef, yükseltilmiş Siri’yi bahar döneminde piyasaya sürmek.

Apple, kullanıcı izin verdiğinde Siri’nin ChatGPT’ye bağlanarak geniş kapsamlı bilgi sunabileceğini açıklamıştı. Şirket yakın dönemde Google’ın Gemini modeli ile, ayrıca Perplexity ve Anthropic ile entegrasyon anlaşmalarına da yaklaştı.

Hisse performansı rakiplerinin gerisinde

Apple Intelligence tanıtımının ardından yapay zeka özellikleri iOS ve macOS’e sınırlı ölçüde entegre edilmiş durumda. Bu durum teknoloji piyasasında şirketin hızının rakipleri kadar yüksek olmadığı yorumlarına yol açıyor.

Apple hisseleri yıl genelinde yüzde 13 yükseldi. Aynı dönemde Oracle yüzde 20, Nvidia yüzde 34 ve Google’ın sahibi Alphabet yüzde 65 değer kazandı. Buna rağmen Apple, 4.2 trilyon dolarlık piyasa değeri ile dünyanın ikinci en büyük halka açık şirketi konumunda.

S&P 500 endeksi ise bu yıl neredeyse yüzde 16 arttı.

Güneydoğu Asya'daki afetler 1200'e yakın can aldı

Güney ve Güneydoğu Asya'da haziran-eylül aylarında etkili muson yağmurları, her yıl büyük çaplı doğal afetlere ve kazalara neden oluyor.

Bu yıl da bölge genelinde haftalardır süren sağanak büyük insani krize dönüşmüş durumda.

Endonezya, Sri Lanka, Tayland ve Malezya'da meydana gelen afetlerde 1200'e yakın kişi öldü, milyonlarca insan yerinden oldu. Bölge ülkeleri, art arda yaşanan afetlerin ardından kayıp yüzlerce kişi için arama kurtarma çalışmalarını sürdürürken, bilanço her geçen gün ağırlaşıyor.

Afet bölgelerinde altyapının büyük zarar görmesi nedeniyle birçok yerleşime ulaşım sağlanamazken, hükümetler acil durum ilan ederek tahliye, gıda ve sağlık desteğini hızlandırmaya çalışıyor.

Bununla birlikte, kayıp kişilerin sayısının yüksek olması, can kaybının daha da artabileceği endişesini güçlendiriyor.

Endonezya'da can kaybı 600'ü aştı

Endonezya'nın Sumatra Adası'nda günlerdir süren sağanak sele ve toprak kaymalarına yol açtı. Yetkililer, can kaybının 604'e yükseldiğini, 464 kişinin ise kayıp olduğunu açıkladı.

Bölgede yolların çöktüğü, köprülerin yıkıldığı ve bazı yerleşimlere ulaşımın tamamen kesildiği belirtiliyor. Karadan ulaşılamayan bölgelere helikopterler aracılığıyla insani yardım götürüldüğü ifade ediliyor.

Yaralı sayısı 646'ya yükselirken, binlerce kişi geçici barınaklara yerleştirildi. Can kaybının daha da artmasından endişe ediliyor.

Sri Lanka'da "olağanüstü hal" ilan edildi

Sri Lanka'da etkili olan aşırı yağışlar çok sayıda bölgede heyelanlara ve ani sellere neden oldu. Ülkede bugüne kadar 366 kişi hayatını kaybetti, 367 kişiden ise hala haber alınamıyor.

Yetkililer, yaklaşık 1 milyon kişinin afetten etkilendiğini açıkladı. Ayrıca arama kurtarma ekiplerinin su baskını ve heyelan riski taşıyan birçok bölgeye ulaşmakta güçlük çektiği vurgulandı.

Devam eden arama kurtarma çalışmaları sırasında Sri Lanka Hava Kuvvetlerine ait bir helikopter düştü. Pilotun hayatını kaybettiği kazada, 4 personel de yaralandı.

Sri Lanka Devlet Başkanı Anura Kumara Dissanayake, şiddetli yağışların yol açtığı geniş çaplı hasar nedeniyle ülke genelinde "olağanüstü hal" ilan etti.

Dissanayake, arama kurtarma çalışmalarına destek amacıyla 20 binden fazla askeri personelin sahaya sevk edilmesi talimatı verdi.

Tayland'da sellerden etkilenenlere tazminat ödenecek

Tayland'ın güney kesimlerinde şiddetli yağışların yol açtığı sellerde 170 kişi hayatını kaybetti.

12 noktayı vuran sel felaketinden 1,4 milyondan fazla hane ve 3,8 milyonu aşkın kişi olumsuz etkilendi.

Tayland Başbakanı Anutin Charnvirakul, 26 Kasım'da, seller nedeniyle Songkhla eyaletinde "olağanüstü hal" ilan etti.

Charnvirakul, hükümetin, sellerden etkilenenlere tazminat ödeyeceğini ve çeşitli yardım uygulamalarını yürürlüğe koyacağını açıkladı.

Malezya'da sellerden yaklaşık 11 bin kişi etkilendi

Malezya'nın da 7 eyaletinde etkili olan şiddetli yağışların yol açtığı sel felaketlerinden yaklaşık 11 bin kişi etkilendi.

Şiddetli yağışların yol açtığı seller, Kelantan, Penang, Perlis, Perak, Selangor, Kedah ve Terengganu eyaletlerini vurdu.

Yetkililer, sel felaketinden en çok etkilenen eyaletin Kelantan olduğunu belirterek, bu eyaletteki 3 bin 22 aileden 8 bin 248 kişinin geçici yardım merkezlerinde kaldığını aktardı.​​​​​​​

Venezuela Devlet Başkanı Maduro, dans ederek ABD'ye "barış" çağrısında bulundu

Başkent Caracas’ta düzenlenen Bolivarcı Topluluk Komutanlarının geniş katılımlı yemin töreninde konuşan Maduro, sahnede kendi sözlerinin remiks edilmiş versiyonuyla dans ederek, ABD’ye barış istediklerini vurguladı.

Binlerce destekçisinin önünde müzik eşliğinde dans eden Maduro, "Savaş mı? Asla, asla savaş yok. Savaşa hayır lütfen, barış lütfen" diyerek kalabalığın coşkusunu artırdı.

Maduro, Venezuela halkının yüzde 94’ünün "emperyalist askeri bir tehdidi" kabul etmediğini belirterek, şunları söyledi:

"Bugün tüm Venezuelalılar, farklı parti veya ideolojilere mensup olsun, hangi görüşte olursa olsun, tek bir ses olmuştur. Halkın yüzde 94’ü emperyalist askeri tehdidi reddedip kınıyor ve vatanını savunmak için her türlü saldırıya karşı durmaya hazır olduğunu ifade ediyor."

Eski Devlet Başkanı Hugo Chavez’e bağlılık yemini eden Maduro, şöyle devam etti:

"Son ana kadar gerekirse hayatım pahasına da olsa sizlere sadık kalacağıma yemin ediyorum. Sizi asla yüzüstü bırakmayacağıma ve hayal kırıklığına uğratmayacağıma emin olabilirsiniz. Venezuela'da barış ve ulusal birlik hakimdir. Halk, ülkeyi inşa ederek barışı kazanmaya devam etmek için örgütlü ve hazırlıklıdır. Halkımız 22 haftadır kışlalara gitti ve gönüllü milisler ülkenin egemenliğini savunmak için seferber oldu."

Maduro, Venezuela halkının 22 haftadır psikolojik bir savaşla karşı karşıya olduğunu vurgulayarak, halk, ordu ve polis tarafından düzenlenen tatbikatlar sayesinde ülkenin "örnek bir savunma kapasitesine" ulaştığını dile getirdi.

Öte yandan, başkent Caracas'ın en büyük caddelerinde yürüyüş gerçekleştiren Venezuela Birleşik Sosyalist Partisi (PSUV) üyeleri ellerinde Venezuela bayrakları ve Maduro posterleriyle ABD'nin Karayipler bölgesindeki askeri hareketliliğini kınayıcı sloganlar attı.

Karayipler'deki hareketlilik

ABD Başkanı Donald Trump, daha önce imzaladığı kararname kapsamında Latin Amerika kökenli uyuşturucu kartelleriyle yerinde mücadele gerekçesiyle ordunun daha fazla ve etkin kullanılması talimatını vermişti.

ABD, bu bağlamda ağustos sonlarında Venezuela açıklarına denizaltı ile savaş gemilerinden oluşan deniz gücü göndermiş, ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth de ABD ordusunun Venezuela'da rejim değişikliği dahil operasyonlara hazır olduğunu söylemişti.

Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro da buna karşılık ülkede 4,5 milyon milis gücünü seferber ettiğini ve herhangi bir saldırıyı püskürtmeye hazır olduğunu açıklamıştı.

ABD'nin Venezuela açıklarında bazı tekneleri uyuşturucu kaçakçılığı gerekçesiyle hedef almaya devam etmesi hem Venezuela yönetimi hem de uluslararası kamuoyunda eleştirilere neden olmuş, saldırıların "uluslararası hukuka aykırı olduğu" savunulmuştu.

ABD'nin, "uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele" gerekçesiyle gönderdiği dünyanın en büyük uçak gemisi USS Gerald R. Ford ve saldırı grubunun, Latin Amerika bölgesine ulaştığı belirtilmişti.

Uzay çöpleri geleceğin uzay araçlarına dönüşebilir

Uzmanlar, her yıl artan uydu ve roket fırlatmalarının hem Dünya atmosferi hem de uzay yörüngesi üzerinde giderek büyüyen bir çevresel yük oluşturduğunu vurguluyor. “Uzay çöplüğü” olarak bilinen birikim, kullanılmayan uydular, görevini tamamlayan araçlar ve parçacıklardan oluşuyor.

Araştırmacılardan ‘Döngüsel Uzay Ekonomisi’ önerisi

Chem Circularity dergisinde yayımlanan çalışmada, birçok ülkeden bilim insanı uzay faaliyetleri için “azalt–yeniden kullan–geri dönüştür” prensiplerini temel alan bir model önerdi.
Araştırmaya göre, gelecekte uzay araçları ve uydular daha dayanıklı, tamir edilebilir ve yeniden kullanılabilir malzemelerle tasarlanırsa hem atık miktarı azalabilir hem de maliyetler düşebilir.

Çalışmanın yazarlarından Surrey Üniversitesi’nden Prof. Jin Xuan, “Keşif hızlanırken, Dünya’da yapılan hataların uzayda tekrarlanmaması için sürdürülebilir tasarım şart” dedi.

Roketlerin çevresel etkisi ve ‘mezarlık yörüngeleri’

Her roket fırlatışı büyük miktarda malzeme kullanıyor ve atmosfere sera gazları ile ozon tabakasına zarar veren maddeler bırakabiliyor.
Görevini tamamlayan uydular ise çoğunlukla “mezarlık yörüngelerine” itilerek kullanım dışı bırakılıyor ya da uzay çöpüne dönüşüyor. Bu durum, aktif uydular için çarpışma risklerini artırıyor.

Araştırmacılar, uzay istasyonlarının gelecekte yalnızca araştırma merkezleri değil, aynı zamanda: tamir ve bakım noktaları, yakıt ikmal merkezleri, yörüngede üretim yapılabilen tesisler olarak tasarlanabileceğini belirtiyor.

Bu sayede daha az roket fırlatılarak yeni parçalar üretilebileceği ve uzay araçlarının ömrünün uzatılabileceği ifade ediliyor.

Uzay çöplerinin toplanması için yeni teknolojiler

Bilim insanları, yörüngedeki atıkların temizlenmesi için ağlar, robot kollar ve özel yakalama sistemlerinin kullanıldığı aktif geri toplama yöntemlerini destekliyor. Bu malzemeler geri dönüştürülerek yeni görevlerde değerlendirilebilir.

Yapay Zekâ Uzay Trafiğini Yönetebilir

Çalışmada ayrıca, büyük veri ve yapay zekâ tabanlı sistemlerin uzay araçlarının daha verimli tasarlanmasına, risklerin analiz edilmesine ve çarpışmaların önlenmesine yardımcı olabileceği vurgulanıyor.

Uluslararası iş birliği şart

Araştırma ekibi, uzay trafiği yönetimi ve geri dönüşüm uygulamalarının sadece teknolojik değil aynı zamanda politik bir konu olduğunu belirtiyor. Sürdürülebilir bir yapı için uluslararası standartların ve iş birliğinin gerekliliği vurgulanıyor.

Prof. Xuan, “Malzemeden tasarıma, geri dönüşümden yönetişime kadar tüm sistemin birlikte ele alınması gerekiyor” diye konuştu.

Araştırma: Yaşlanmada ‘kırılganlık eşiği’ 75 yaş civarında belirginleşiyor

Kanada’daki Dalhousie Üniversitesi’nden bilim insanları, insan yaşlanmasını “hasar ve onarım dengesi” üzerinden inceleyen yeni bir matematiksel model geliştirdi. Hakem değerlendirmesi sürecinde olan çalışma, arXiv’de ön baskı (preprint) olarak yayımlandı.

73–76 yaş arasında bir ‘dönüm noktası’

Araştırmacılar, sağlık verileri uzun yıllar boyunca takip edilen 12 bin 920 kişinin kayıtlarını analiz etti. Katılımcıların sağlık durumları, kronik hastalıklardan günlük aktiviteleri yerine getirme güçlüğüne kadar 30’dan fazla ölçütün değerlendirildiği “Kırılganlık İndeksi” ile takip edildi.

Model, yaşla birlikte hem sağlık sorunlarının hem de iyileşme süresinin arttığını gösterdi. Bulgulara göre yaklaşık 73–76 yaş aralığında, vücudun toparlanma kapasitesi sağlık sorunlarının hızına ayak uyduramaz hâle geliyor. Bilim insanları bu durumu, yaşlanma sürecinde bir “kırılganlık eşiği” olarak tanımlıyor.

‘Kesin sonuç değil, yol gösterici bir bulgudur’

Araştırma ekibi, bu eşiğin yaşlanmanın doğal bir parçası olduğunu, ancak her bireyin farklı bir biyolojik yolculuğa sahip olabileceğini vurguluyor. Matematiksel model, yaşlanmayı “kesin” bir noktaya bağlamıyor; yalnızca gözlemlenen eğilimi ortaya koyuyor.

Dalhousie Üniversitesi’nden Glen Pridham, “75 yaş civarında dayanıklılık ve toparlanma kapasitesinin belirgin biçimde düştüğü bir dönem görüyoruz. Bu bulgu, sağlık sisteminin planlamalarında yol gösterici olabilir” dedi.

Toplum sağlığı için yeni ipuçları

Uzmanlar, bu tip modellerin yaşlılık dönemindeki sağlık risklerini daha erken dönemde öngörmeye yardımcı olabileceğini belirtiyor. Araştırmaya göre, bu eşiğe gelmeden önce bireylerin genel sağlık durumunu güçlendirmeye yönelik adımların daha etkili olabileceği değerlendiriliyor.

Ayrıca çevresel ve yaşam tarzı kaynaklı streslerin azaltılmasının, kırılganlık sürecinin etkilerini hafifletebileceği ifade ediliyor.

Yaşlanmanın bilimsel haritası genişliyor

Son yıllarda yapılan farklı araştırmalar, insan yaşlanmasının sabit bir hızla ilerlemediğini; belirli dönemlerde hızlanmalar olabildiğini ortaya koyuyor. Bu yeni çalışma, matematiksel modellerin biyolojiye uygulanmasının yaşlanma sürecini anlamada önemli bir araç olabileceğini gösteriyor.

Bilim insanları, modelin daha geniş örneklemler ve farklı toplumlarda test edilmesi hâlinde yaşlanma stratejilerinin daha etkili planlanabileceğini belirtiyor.

Yaygın akne ilaçları şizofreni riskini yüzde 30 azaltıyor

İskoçya’daki Edinburgh Üniversitesi öncülüğünde yürütülen yeni bir çalışma, akne tedavisinde sık kullanılan doksisiklin ile şizofreni gelişimi arasındaki olası ilişkiyi inceledi. Finlandiya’da 1987–1997 arasında doğan ve ergenlik döneminde ruh sağlığı hizmeti alan 56 binden fazla kişinin sağlık verileri analiz edildi.

Araştırmada, ergenlik yıllarında doksisiklin kullanan gençlerin, diğer antibiyotikleri kullananlara kıyasla yetişkinlik döneminde şizofreni tanısı alma riskinin yaklaşık yüzde 30 oranında daha düşük olduğu gözlendi.

Nedensellik kanıtlanmadı

Uzmanlar, elde edilen sonuçların gözlemsel veri üzerinden elde edildiğini, bu nedenle doksisiklinin şizofreniyi önlediğinin söylenemeyeceğini vurguluyor. Araştırmacılara göre ilaç; bağışıklık tepkileri, iltihaplanma ve hücre ölümü süreçleri üzerindeki etkileri nedeniyle sinir sistemi gelişiminde rol oynuyor olabilir.

Edinburgh Üniversitesi’nden Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi uzmanı Dr. Ian Kelleher, “Bu bulgular kesin değil ancak gençlik döneminde yeni koruyucu yaklaşımlar geliştirmek için önemli ve umut verici” değerlendirmesinde bulundu.

Şizofreni dünya genelinde yaklaşık 23 milyon kişiyi etkileyen ciddi bir ruh sağlığı sorunu olarak biliniyor. Hastalık çoğunlukla geç ergenlik veya yirmili yaşlarda ortaya çıkıyor ve ani psikotik ataklarla başlayabiliyor.

Araştırmada, gençlik döneminde psikiyatrik hizmetlere başvuran kişilerin ileride psikoz gelişme riskinin daha yüksek olduğu da teyit edildi. Bilim insanları, bu dönemin potansiyel olarak erken müdahale için kritik bir zaman olabileceğini belirtiyor.

Benzer Antibiyotiklerde de Bulgular Var

Doksisiklin gibi tetrasiklin sınıfına ait bir antibiyotik olan minosiklin üzerine yapılan önceki araştırmalarda da beyindeki sinaptik bağlantıların fazla budanmasını azalttığı görülmüştü. Bu durum şizofreninin olası biyolojik mekanizmalarından biri olarak değerlendiriliyor.

Araştırma, Amerikan Psikiyatri Dergisi’nde (American Journal of Psychiatry) yayımlandı. Bilim insanları, bulguların yeni tedavi stratejilerine ışık tutabileceğini ancak klinik uygulamaya geçmek için çok daha fazla çalışmaya ihtiyaç olduğunu vurguluyor.

Kramp şikayetiyle gittiği hastanede kalbi çalındı

İngiliz çift Yvonne Graley ile Michael Graley'in Güney Kıbrıs Rum Yönetimi tatili umulmadık bir sonla tamamlandı.

76 yaşındaki Michael Gray, bacağındaki kramp nedeniyle Paralimni'deki hastaneye kaldırıldı. Ancak hastaneye gitmesinden 10 dakika sonra eşi 73 yaşındaki Yvonne Graley'e ölüm haberi verildi.

Manchester'da yaşayan Yvonne, "Doktor odadan çıktı ve 'Öldü' dedi" açıklamasını yaptı. İddiaya göre kendisine kendisine bir patolog tarafından otopsi yapıldığı da söylendi.

Ancak yaşlmı adamın cenazesi İngiltere'ye getirildiğinde yetkililer ölüm raporunda ölüm nedeninin yazmadığını gördü. Bunun üzerine Rochdale'deki adli tıp ofisinin ikinci bir otopsi yapması gerektiği belirtildi.

Ancak otopside inanılmaz bir gerçek ortaya çıktı. Yvonne, "Michael'ın kalbinin çıkarıldığını ve bu nedenle ölüm nedenini belirleyemediklerini söylediler" derken, herkesi şoke etti.

Çiftin 47 yaşındaki kızı Hayley'in "Çok öfkeliyiz ve cevaplara ihtiyacımız var" dediği de haberde yer aldı.

Temasa geçilen Kıbrıs Rum Kesmi polisi kalbinin çıkarıldığını kabul ederken, bir araştırma merkezine gönderildiğini bildirdi.

Rochdale Adli Tıp Kurumu soruşturmanın sürdüğünü söyledi.

Haberleri izinsiz kullanan yapay zekaya tazminat davası

Japon haber ajansı Kyodo News, "telif hakkı ihlali" iddiasıyla ABD merkezli yapay zeka girişimi Perplexity AI'a tazminat talebinde bulundu.

Tokyo merkezli ajans, Perplexity AI'a gönderdiği mektupta, çeşitli gazete ve ajanslar tarafından hazırlanan haberlerin yer aldığı "47 News" internet sitesindeki içeriklerinin izinsiz şekilde alındığını ve yapay zeka destekli arama motorunda kullanıcı yanıtları oluşturmak için kullanıldığını öne sürdü.

Perplexity AI'ın Ağustos 2024'ten bu yana söz konusu haber sitesine yüz binlerce kez eriştiğini gösteren kayıtlar tespit ettiklerini belirten ajans, bu durumun "açık bir telif hakkı ihlali" olduğunu savundu.

Ajans, Perplexity AI'ın, Kyodo News'ü kaynak gösterirken "hatalı bilgiler içeren içerikler ürettiğini" ve böylece kurumun "güvenilirliğine ve marka değerine zarar verdiğini" belirtti. Perplexity AI'ın bu ihlallere derhal son vermesini, izinsiz kullanımların neden olduğu zararı karşılamak üzere tazminat ödemesini ve içeriklerin hangi yöntemle toplandığına ilişkin açıklama yapmasını talep eden ajans, taleplerinin karşılanmaması halinde hukuki süreç başlatacaklarını duyurdu.

30 milyon dolarlık dava

Kyodo News'ün yanı sıra ajansın haberlerine aboneliği bulunan "Mainichi" ve "Sankei Shimbun" gazeteleri de ABD merkezli yapay zeka girişimine benzer protesto mektupları iletti.

Japonya merkezli "Nikkei" ve "Asahi Shimbun" gazeteleri, ağustosta, telif hakkı ihlali iddiasıyla Perplexity AI'a toplamda yaklaşık 30 milyon dolarlık tazminat davası açtıklarını bildirmişti.

ABD'nin önde gelen gazetelerinden The New York Times da 27 Aralık 2023'te yapay zeka teknolojilerinin eğitilmesi amacıyla çalışmalarının izinsiz kullanıldığı ve telif hakkının ihlal edildiği iddiasıyla OpenAI ve Microsoft'a dava açmıştı.

Japonya Başbakanın "Çalışmaya söz veriyorum" ifadesi "yılın en popüleri" seçildi

Asahi gazetesinin haberine göre T&D Hoken Groups tarafından ülke çapında "2025 Yılının Yeni ve Moda İfadeleri" yarışması düzenlendi.

Yarışmanın sonuçlarına göre Takaiçi'nin ekimde seçilmesi sonrası zafer konuşmasında art arda 5 kez tekrarladığı "Çalışmaya söz veriyorum." ve "Kadın başbakan" ifadeleri, 2025'in en popülerleri seçildi.

Ödül töreninde konuşan Takaiçi, ifade tekrarının olumlu ve olumsuz tepki aldığına işaret ederek, ülkenin "iş-yaşam dengesinde" önemli bir dönemden geçtiğini söyledi.

Çok çalışmak ve ülkeye katkıda bulunmak istediğini vurgulayan Takaiçi, "Kesinlikle birçok vatandaşı çok fazla çalışmaya teşvik etmeyi amaçlamadım. (Konuşmamda) Uzun çalışma saatlerini bir erdem olarak tanıtmayı amaçlamadım, lütfen beni bu konuda yanlış anlamayın." diye konuştu.

Takaiçi, güçlü ekonomi, güvenlik ve diplomasi ile verimli geçim kaynaklarıyla halkın umut besleyebileceği gelecek için elinden geleni yapacağını dile getirdi.

Popüler ifadelerin arasında "Trump'ın gümrük tarifeleri", stoklanmış pirinci anlatan "kokokomai" ve Osaka Expo 2025 maskotu "Myakumyaku" da yer aldı.

Art arda 5 kez "çalışma" kelimesini kullanmıştı

Takaiçi, ekimde yaptığı zafer konuşmasında "Çalışmaya, çalışmaya, çalışmaya, çalışmaya ve çalışmaya söz veriyorum." ifadesini kullanmıştı.

İktidardaki Liberal Demokrat Partinin (LDP) liderlik seçimini kazanan Takaiçi, Mecliste ülkenin ilk kadın başbakanı seçilmişti.

Hamas: Gazze Şeridi'ne giren tırlar, halkın asgari temel ihtiyaçlarını karşılayamıyor

Hamas Sözcüsü Hazım Kasım, yaptığı açıklamada, "Gazze Şeridi'ne giren tırlar, halkın asgari temel ihtiyaçlarını karşılayamıyor." ifadelerini kullandı.

İsrail’in bölgeye girişine izin verdiği tırların çoğunun ticari ürünler olduğunu ifade eden Kasım, mevcut insani felaket içerisinde "zorunlu olmayan malzemeler" taşındığını kaydetti.

Kasım, "İki milyondan fazla insanı etkileyen krizin büyüklüğüne uygun miktarda temel yardım malzemesi taşıyan tırların girişinin sağlanması gerektiğini" vurgulayarak, "kışın yaklaşması ve zorlu hava koşulları sebebiyle tırların taşıdığı yardımların barınma ihtiyaçlarını karşılayamadığını" kaydetti.

Taşınabilir evlerin önceki ateşkes anlaşmasında kararlaştırıldığını ve Şarm el-Şeyh Barış Anlaşması'nda da kabul edildiğini hatırlatan Kasım, arabulucu ve ilgili ülkeleri Gazze'deki Filistinlilere barınak sağlanması için harekete geçme çağrısında bulundu.

Ateşkes anlaşmasına göre, İsrail'in Gazze'ye her gün 600 tırdan oluşan insani yardımın girişine izin vermesi gerekiyor.

Gazze Hükümeti Medya Ofisine göre, İsrail anlaşmaya aykırı biçimde en fazla 200 tırın bölgeye girişine izin veriyor.