Dünyadan Haberler - 4

Brent petrolün varili 59,40 dolardan işlem görüyor

Dün 60,43 dolara kadar yükselen Brent petrolün varil fiyatı, günü 59,44 dolardan tamamladı. Brent petrolün varil fiyatı, bugün saat 09.10 itibarıyla kapanışa göre yüzde 0,1 azalarak 59,40 dolara geriledi. Aynı dakikalarda Batı Teksas türü (WTI) ham petrolün varili 55,80 dolardan alıcı buldu.

Petrol fiyatları, Rusya ile Ukrayna arasında olası barış anlaşmasına ilişkin beklentilerin güçlenmesi ve Meksika yönetiminin Venezuela'ya yönelik herhangi dış müdahaleye karşı oldukları yönündeki mesajlarıyla geriledi.

ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'da düzenlediği basın toplantısında, hafta sonu Miami'de yapılması planlanan Rusya-Ukrayna görüşmeleri öncesinde Kiev'e "anlaşma konusunda hızlı hareket etmesi" çağrısında bulundu.

ABD medyasına konuşan ve ismi açıklanmayan yetkililer, Miami'de cumartesi yapılması beklenen görüşmelere bir Rus yetkilinin katılacağını doğrularken, bu ismin Rusya Varlık Fonu Başkanı Kirill Dmitriev olduğu bilgisi paylaşıldı.

Uzmanlara göre, bu açıklamalar piyasalarda diplomatik sürecin hız kazanabileceği beklentisini güçlendirirken, Rus petrolünün küresel piyasalara daha istikrarlı akabileceği algısını artırarak petrol fiyatlarını aşağı yönlü destekliyor.

Öte yandan, Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum'un Venezuela'ya yönelik dış müdahalelere karşı olduklarını ve bölgede barışçıl çözüm için her türlü katkıyı sunmaya hazır olduklarını açıklaması da petrol fiyatlarını baskılıyor.

Ayrıca ABD Başkanı Trump'ın, Meksika'nın Küba ile yakın ilişkilerine yönelik eleştirilerine değinen Sheinbaum, Küba konusunda Washington'dan farklı düşündüklerini ve işbirliğini sürdürmeye devam edeceklerini söyledi.

Sheinbaum, 18 Aralık'taki açıklamasında, ABD'nin Venezuela'nın kuzey kıyıları açıklarında askeri varlığını artırmasının ardından bölgede olası bir "kan dökülmesini" önlemek amacıyla BM'nin devreye girmesi çağrısında bulunmuştu. ABD Başkanı Trump ise yaptırıma tabi Venezuela kaynaklı tüm petrol tankerlerinin bloke edilmesi talimatını verdiğini açıklamıştı.

Buna karşılık Venezuela yönetimi, ülke açıklarında bir petrol tankerine el koyan ABD'yi "korsanlıkla" suçlayarak konuyu BM Güvenlik Konseyine taşıdı.

Uzmanlar, barış ve diplomasi vurgusu içeren bu açıklamaların, Venezuela kaynaklı olası arz kesintilerine yönelik endişeleri hafifleterek petrol piyasalarındaki jeopolitik risk primini düşürdüğünü ve bu nedenle fiyatlar üzerinde aşağı yönlü etki yarattığını belirtiyor.

Brent petrolde teknik olarak 64,83 dolar direnç, 54,60 dolar destek seviyesi olarak izleniyor. ​​​​​​​

BM Genel Sekreter Yardımcısı Msuya'dan Türkiye'ye teşekkür

Msuya, BM Güvenlik Konseyinin (BMGK), "Orta Doğu'daki Durum" başlıklı oturumunda, Suriye'de son bir yılda yaşanan gelişmeleri değerlendirdi.

Suriye'deki sürecin başarısı için yapılması gerekenlere işaret eden Msuya, "Bugün, bir yıl önce alevlenen umut ışığı hala parlıyor. Güçlü ve titiz uluslararası desteğin taşıdığı hayati önem devam ediyor." dedi.

Msuya, Suriyelilerin geleceğine dair duydukları umut ve güvenin en güçlü işaretlerinden birinin, yıllarca süren çatışmalar nedeniyle yerinden edilen insanların evlerine geri dönüşlerinin "istikrarlı ilerleyişi" olduğunu söyledi.

"Bu ailelerin çoğu, hasar görmüş veya yıkılmış evlere ve temel hizmetlerin ya da iş olanaklarının az olduğu topluluklara geri dönüyor." ifadesini kullanan Msuya, halkın temel ihtiyaçlarını karşılamak için yakın vadede insani yardıma bağımlı kalacağını dile getirdi.

Msuya, Suriye genelinde yerinden edilmiş milyonlarca kişinin yeterli konut, su ve elektrik gibi temel hizmetlere ve iş olanaklarına erişim eksikliği nedeniyle gelecek yıl evlerine geri dönmekte tereddüt ettiklerini belirtti.

Bu tür alanlarda yatırımlar için maddi desteğe ve çatışmaları önlemek için "özenli bir diplomasiye" ihtiyaç duyulduğunu vurgulayan Joyce Msuya, "Şiddet, Suriye'yi kalkınma için acilen ihtiyaç duyulan yatırımları mümkün kılacak istikrardan mahrum bırakıyor." değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye'ye teşekkür etti

BM Genel Sekreter Yardımcısı Msuya, Suriye'ye insani yardımların ulaşması noktasında kaydedilen ilerlemeden memnuniyetini dile getirerek Türkiye'nin bu konudaki çabaları için teşekkür etti.

Türkiye'nin "kritik yardımları" getirmeye devam ettiğini belirten Msuya, bu ay Suriye'ye insani yardım geçişinin "ülkenin tedarik ve lojistik rotalarının normalleşmesini yansıtan" standart ticari mekanizmalar yoluyla yapılacağını söyledi.

Joyce Msuya, "Burada, 2014 yılından bu yana 65 binden fazla BM kamyonunun geçişini kolaylaştırarak milyonlarca ihtiyaç sahibi insana can simidi sağlayan Türkiye'ye teşekkürlerimi sunmak istiyorum." diye konuştu.

Balinalarının nefesinde ölümcül bir virüs tespit edildi

Araştırmacılar, balinalar su yüzeyine nefes almak için çıktıklarında, püskürttükleri damlacıkların (blow) arasından steril petri kapları taşıyan dronlar uçurdu. Bu yöntemle, hayvanlara hiçbir zarar vermeden ve stres yaratmadan biyolojik örnekler toplandı.

King’s College London'dan Profesör Terry Dawson, bu yöntemin balina sağlığını izleme konusunda bir "dönüm noktası" olduğunu belirterek şunları söyledi:

"Bu teknoloji, hızla değişen Arktik ekosistemlerindeki patojenleri, canlı balinalara zarar vermeden izlememize olanak tanıyor ve hastalıklar hakkında kritik bilgiler sunuyor."

Katil virüs: Morbillivirus

Yapılan taramalarda, dünya genelinde balina ve yunusların toplu halde karaya vurmasına neden olan "setase morbillivirus" tespit edildi. Bu virüsün Arktik Dairesi'nin kuzeyinde dolaşımda olduğu ilk kez bu çalışma ile doğrulandı.

Virüsün temel özellikleri şunlar:

Yüksek bulaşıcılık: Yunuslar, balinalar ve muturlar arasında hızla yayılır.

Türler arası geçiş: Farklı deniz memelisi türleri arasında geçiş yapabilir ve okyanusları aşabilir.

Kitlesel ölüm riski: Şiddetli hastalıklara ve toplu ölümlere yol açma potansiyeli taşır.

Erken uyarı sistemi

Norveç'teki Nord Üniversitesi'nden Helena Costa, bu yöntemin okyanus yaşamına yönelik tehditleri yayılmadan önce erkenden tespit etmeyi amaçladığını belirtti.

Araştırmacılar, iklim değişikliği gibi çevresel stres faktörlerinin balina sağlığını nasıl şekillendirdiğini anlamak için bu "uzaktan izleme" yöntemini uzun vadeli bir sürveyans sistemine dönüştürmeyi hedefliyor.

BMC Veterinary Research dergisinde yayımlanan bu çalışma; İngiltere ve Norveç'ten üniversitelerin ortaklığıyla gerçekleştirildi.

ABD'deki Green Card programı süresiz iptal edildi

ABD Başkanı Donald Trump, Brown Üniversitesi ve MIT kampüslerindeki silahlı saldırının ardından "Yeşil Kart" çekilişi (Diversity Visa) programını perşembe günü askıya aldı.

İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem, X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, Trump'ın talimatıyla ABD Vatandaşlık ve Göçmenlik Hizmetlerine (USCIS) programın durdurulması emrini verdiğini duyurdu.

Noem, paylaşımında "Bu caninin ülkemize girmesine asla izin verilmemeliydi" ifadesini kullandı.

Çeşitlilik vizesi programı nedir?

Çeşitlilik vizesi programı, ABD'de az temsil edilen ülkelerden (birçoğu Afrika kıtasında yer alan ülkeler) gelen kişilere her yıl kura yoluyla yaklaşık 50 bin kalıcı oturma izni (Yeşil Kart) sağlayan bir sistem.

2025 yılı çekilişine yaklaşık 20 milyon kişi başvurmuş, kazananların eşleri dahil edildiğinde 131 binden fazla kişi seçilmişti.

Kurayı kazanan adayların ABD'ye kabul edilmeden önce sıkı bir güvenlik taramasından geçmesi gerekiyor.

Saldırı şüphelisinin geldiği Portekiz vatandaşlarına 2025 çekilişinde sadece 38 kişilik kontenjan ayrılmıştı.

ABD'de MIT profesörünün öldürülmesi ve Brown Üniversitesi saldırısının şüphelisi ölü bulundu

Polis yetkilileri tarafından, 13 Aralık'ta Brown Üniversitesinde gerçekleştirilen silahlı saldırıya ilişkin basın toplantısı düzenlendi.

Yetkililer, üniversitedeki saldırının şüphelisi 48 yaşındaki Portekiz vatandaşı Claudio Neves Valente'nin, New Hampshire'da kiraladığı bir depoda ölü bulunduğunu belirtti.

Valente'nin kendini öldürdüğü bilgisini paylaşan yetkililer, şüphelinin Brown Üniversitesinde 2000-2001 arasında fizik alanında lisansüstü eğitim gördüğünü aktardı.

Yetkililer Valente'nin ayrıca, 15 Aralık'ta yaşamını yitiren MIT profesörü Nuno Loureiro'nun uğradığı silahlı saldırının da şüphelisi olduğunu, Valente ve Loureiro'nun Portekiz'deki bir üniversitede 1995'te aynı akademik programda yer aldığını kaydetti.

FBI, daha önce yaptığı açıklamada, iki olay arasında bilinen bir bağlantı bulunmadığını ifade etmişti.

Kampüste silahlı saldırı

ABD'deki Brown Üniversitesinde silahlı bir saldırgan nedeniyle 13 Aralık'ta yerel saatle akşam saatlerinde kampüste "aktif silahlı saldırgan" alarmı verilmişti.

Providence Belediye Başkanı Brett Smiley, saldırıda 2 kişinin hayatını kaybettiğini, 9 kişinin yaralandığını açıklamıştı.

Yetkililer, silahlı saldırıyla ilgili şüphelinin arandığını bildirmişti.

Massachusetts Institute of Technology (MIT) profesörü Nuno Loureiro ise 15 Aralık gecesi Massachusetts'in Brookline kasabasındaki evinde silahlı saldırıya uğrayarak hayatını kaybetmişti.

İngiltere ile Meksika arasında sosyal medyada 'ekmek' savaşı

Meksiko'da bulunan Green Rhino fırınının kurucu ortağı ve uluslararası fırıncılık çevrelerinde tanınan bir isim olan Richard Hart, bir yemek podcast'inde yaptığı açıklamada Meksikalıların "pek bir ekmek kültürü olmadığını" savundu.

Hart'ın, "Sandviçlerini oldukça ucuz ve endüstriyel olarak üretilen bu beyaz, çirkin ekmeklerle yapıyorlar" sözleri, videonun sosyal medyada yeniden gündem olmasıyla birlikte Instagram, TikTok ve X platformlarında hızla yayıldı.

Meksikalı kullanıcılar, Hart'ı Meksika'nın geleneksel ekmeklerine karşı aşağılayıcı ve cahilce davranmakla suçladı.

"Bolillo ile şaka olmaz"

Tartışma kısa sürede bir ekmek polemiğinden öteye geçerek mutfak kimliği üzerine ulusal bir tartışmaya dönüştü. Sosyal medya; torta sandviçlerinde kullanılan çıtır "bolillo" ve mahalle fırınlarının simgesi "concha" gibi yerel lezzetlerin savunulduğu paylaşımlarla doldu.

Birçok Meksikalı için bu sade sokak lezzetleri, toplumsal sınıfları birleştiren ve kültürel kimliğin temelini oluşturan unsurlar olarak kabul ediliyor.

Özellikle başkentte artan yabancı nüfus ve turizm kaynaklı "soylulaştırma" (gentrification) gerginliği, Hart'ın sözlerine verilen tepkinin dozunu artırdı. Bir sosyal medya kullanıcısının "Bolillo ile şaka olmaz" uyarısı içeren paylaşımı internette hızla yayıldı.

Gelen tepkiler üzerine özür geldi

Eleştirilerin çığ gibi büyümesi üzerine Richard Hart, Instagram üzerinden bir özür mesajı yayımladı. Sözlerinin yanlış ifade edildiğini ve Meksika halkına saygısızlık etmek istemediğini belirten Hart, "Hata yaptım ve bundan derin pişmanlık duyuyorum" dedi.

Meksika Mutfak Okulu'ndan şef Josué Martínez, bu tartışmanın Meksika ekmekçiliğinin zenginliğini vurgulamak ve "birinci dünya" standartlarının yegane ölçüt olduğu fikrini yıkmak için bir fırsat olduğunu belirtti.

Martínez, Meksika ekmeğinin endüstrileşmesinin ülke içinde de eleştirildiğini ancak bu eleştirinin dışarıdan bir girişimci tarafından değil, kültürü tanıyan insanlar tarafından yapılmasının daha yapıcı olduğunu vurguladı.

Kuzey yarım küre yılın en kısa gününe hazırlanıyor

"Solstice" (gün dönümü) kelimesi Latince güneş anlamına gelen "sol" ve durmak anlamına gelen "stitium" kelimelerinden türetilmiştir.

Gün dönümü, güneşin gökyüzündeki yıllık yükseliş veya alçalış yolculuğunun duraklama noktasını temsil eder.

Kış gün dönümünde güneş, gökyüzündeki en kısa ve en alçak yayını çizer. Güneş ışığını sevenler için iyi haber ise bu tarihten itibaren güneşin tekrar yükselmeye başlaması ve haziran sonuna kadar günlerin her gün biraz daha uzayacak olmasıdır.

İnsanlık tarih boyunca gün dönümlerini kutlamalarla ve Stonehenge gibi güneşin bu özel günlerdeki yoluyla hizalanacak şekilde tasarlanmış anıtlarla işaretlemiştir.

Yer kürenin eğimi ve güneş ışığı

Dünya güneşin etrafında dönerken belirli bir açıyla hareket eder. Bu eğim, güneşin ısısı ve ışığının yılın büyük bölümünde gezegenin kuzey ve güney yarısında eşit olmayan şekilde dağılmasına neden olur.

Gün dönümleri, Dünya'nın güneşe doğru veya güneşten uzağa olan eğiminin maksimum seviyeye ulaştığı zamanlardır. Bu durum, yarım kürelerin farklı miktarlarda güneş ışığı alması ve gece-gündüz süreleri arasındaki eşitsizliğin zirve yapması anlamına gelir. Kuzey yarım kürede kış gün dönümü, Dünya'nın üst yarısının güneşten en uzak noktaya eğildiği andır. Bu yıl 21 Aralık'a denk gelen bu tarih, yılın en kısa günü ve en uzun gecesidir.

Ekinoks ile arasındaki fark nedir?

Ekinoks sırasında Dünya'nın ekseni ve yörüngesi, her iki yarım kürenin de eşit miktarda güneş ışığı alacağı şekilde hizalanır. Latince "eşit" ve "gece" kelimelerinden türetilen ekinoks tarihinde, gece ve gündüz süreleri gezegen genelinde hemen hemen aynı uzunluktadır. Kuzey yarım kürede sonbahar ekinoksu eylül, ilkbahar ekinoksu ise mart ayı içerisinde gerçekleşir.

Astronomik ve meteorolojik mevsimlerin farkı

Yılı mevsimlere bölmenin iki farklı yolu vardır:

Astronomik mevsimler: Dünya'nın güneş etrafındaki hareketine ve eksen eğikliğine bağlıdır.

Meteorolojik mevsimler: Hava durumuna ve yıllık sıcaklık döngülerine göre tanımlanır. Meteorologlar yılı üçer aylık dönemlere ayırır.

Bu takvime göre kış 1 Aralık'ta, ilkbahar 1 Mart'ta, yaz 1 Haziran'da ve sonbahar 1 Eylül'de başlar.

AB, ortak borçlanmayla Ukrayna'ya 2 yıl için 90 milyar euro sağlayacak

AB Konseyi Başkanı Antonio Costa ve AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Brüksel'de gerçekleştirilen AB Liderler Zirvesi bitiminde basın toplantısı düzenledi.

Costa, "Bugün, Ukrayna'ya önümüzdeki 2 yıl için 90 milyar euro sağlama kararını onayladık. Ukrayna'ya AB bütçesi tarafından desteklenen bir kredi sağlayacağız. Bu, Ukrayna'nın acil mali ihtiyaçlarını karşılayacak ve Ukrayna bu krediyi ancak Rusya tazminat ödedikten sonra geri ödeyecek." dedi.

Rusya'ya yaptırımlar yenilenecek

AB liderlerinin Rusya'ya yönelik yaptırımları yenilemeyi de kabul ettiklerini anlatan Costa, Rusya'yı müzakere masasına getirmenin tek yolunun Ukrayna'yı güçlü tutmak olduğunu belirtti.

Costa, AB'nin gerektiği sürece Ukrayna'nın yanında duracağına işaret ederek, "Ukrayna'ya siyasi ve mali desteğimiz savaşta, barışta ve yeniden yapılanmada asla azalmayacak." diye konuştu.

Ukrayna'ya kredi için AB ortak borçlanmasının mali yükümlülüğüne Macaristan, Slovakya ve Çekya'nın katılmaması konusunda Costa, "AB Konseyi Başkanı olarak, bütün üye ülkelerin farklılıklarına saygı duymalıyım. Özellikle Ukrayna konusunda farklı görüşler ve pozisyonlar var. Ancak önemli olan bu çeşitliliğe rağmen gerektiğinde kararlar alabilmemiz." değerlendirmesinde bulundu.

Ursula von der Leyen de, "Ukrayna'nın önümüzdeki 2 yıl için acil finansman ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla bir araya geldik ve bunu başardığımızı söylemekten çok memnuniyet duyuyorum." ifadelerini kullandı.

AB Komisyonunun liderlere Ukrayna'ya mali destek için AB olarak piyasadan borçlanma ile Rusya'nın dondurulmuş varlıklarından tazminat kredisi verilmesi olmak üzere 2 seçenek sunduğunu anımsatan von der Leyen, şunları söyledi:

"Üye ülkeler, Ukrayna'yı önümüzdeki 2 yıl için sermaye piyasalarından 90 milyar euro tutarında AB borçlanması yoluyla finanse etmeyi kabul etti. Ukrayna krediyi Rusya’dan savaş tazminatı aldıktan sonra geri ödeyecek. Bu süreçte Rus varlıkları dondurulmuş kalmaya devam edecek."

MERCOSUR anlaşmasının imzalanması ertelendi

Von der Leyen, Güney Ortak Pazarı (MERCOSUR) ile cumartesi günü imzalanması planlanan serbest ticaret anlaşması konusunda, "Görüşmelerin bir bölümü MERCOSUR anlaşmasıyla ilgiliydi. Üye ülkelerle bazı konuları ele almak için birkaç haftaya daha ihtiyacımız var. MERCOSUR ortaklarımızla iletişime geçtik ve imzanın biraz ertelenmesi konusunda anlaştık." diye konuştu.

AB ile Arjantin, Brezilya, Paraguay ve Uruguay'ın üyeleri olduğu MERCOSUR arasında cumartesi günü Brezilya’da yapılacak bir toplantıda ticaret anlaşması imzalanması planlanıyordu. Buna Fransa ve İtalya gibi ülkeler ile Avrupa genelinden çiftçiler karşı çıkıyordu.

Gelecek yılın ilk çeyreğinde Ukrayna'nın finansal kaynaklarının tükenmesi bekleniyor.

AB Komisyonu, uzun süredir Rusya'nın 210 milyar euroyu bulan dondurulmuş varlıklarının Ukrayna'ya sunulacak krediye teminat olarak kullanılması fikri üzerinde çalışıyordu.

Plan kapsamında Ukrayna'ya ciddi miktarda kredi sağlanması, Ukrayna'nın bu krediyi sadece Rusya'nın savaş tazminatı vermesi halinde geri ödemesi öngörülüyordu.

Belçika Başbakanı Bart De Wever ise 185 milyar euroluk kısmı ülkesindeki Euroclear finans kuruluşunda bulunan ve yaptırımlar kapsamında hareketsizleştirilen Rus varlıklarının, Ukrayna'ya sağlanacak kredinin teminatı olarak kullanılması için risklerin paylaşılması, birlikte hareket edilmesi ve yasal dayanakların açık biçimde ortaya konulmasını şart koşuyordu.

Zaman Mars'ta daha hızlı akıyor: Bilim insanları farkı hesapladı

Einstein'ın genel görelilik teorisine göre zaman, kütleden etkilenir ve bu duruma "karesel zaman genişlemesi" adı verilir.

Güçlü bir yerçekimi alanında bulunan saatler, daha zayıf bir yerçekimi alanındaki saatlere göre daha yavaş çalışır. Mars'ın kütlesi Dünya'nın yaklaşık onda biri kadar olduğu için yüzey yerçekimi de çok daha zayıftır; bu da zamanın Mars'ta daha hızlı akmasına neden olur.

Fizikçiler Neil Ashby ve Bijunath Patla, Mars için hassas bir zaman tutma sistemi geliştirdi. Bu çalışma, daha önce Ay için geliştirilen ve zamanın Dünya'dan günde 56 mikrosaniye daha hızlı aktığını belirleyen standartların bir devamı niteliğinde.

Dörtlü çekim etkisi hesaplamayı zorlaştırıyor

Mars için zaman ölçümü yapmanın Ay'a göre çok daha karmaşık olduğu belirtiliyor. Araştırmacı Patla, Ay için Dünya, Güneş ve Ay arasındaki üçlü etkileşimi hesapladıklarını, ancak Mars söz konusu olduğunda Dünya'nın da dahil olduğu dörtlü bir yerçekimi denklemiyle uğraştıklarını ifade etti.

Hesaplamayı zorlaştıran diğer unsurlar ise şunlar:

Mesafe farkı: Mars, Güneş'e Dünya'dan daha uzak olduğu için Güneş'in yerçekimi potansiyeli Mars üzerinde daha az etkili oluyor.

Yörünge yapısı: Mars'ın yörüngesi Dünya'nınkine göre daha basık (eksantrik) bir yapıya sahip. Bu durum, yerçekimi potansiyelinde yıl içinde büyük dalgalanmalara yol açıyor.

Değişken fark: Mars saatleri günde ortalama 477 mikrosaniye hızlı olsa da, bu fark Mars yılı boyunca günde 266 mikrosaniyeye kadar artabiliyor veya azalabiliyor.

Uzay navigasyonu için kritik adım

Bu hassas zaman hesaplamaları, gelecekte Mars'a yapılacak insanlı görevler ve gezegenler arası iletişim için hayati önem taşıyor. Dünyadaki GPS uydularının bile yerçekimi farkı nedeniyle günde 38 mikrosaniye hızlı çalıştığı ve bunun konum belirleme için sürekli düzeltildiği düşünülürse, Mars görevlerinde saniyenin milyonda birlik dilimleri büyük hataların önüne geçecek.

Araştırmacılar, bu çalışmanın "otonom gezegenler arası zaman senkronizasyonu" için temel bir adım olduğunu ve bilim kurgu vizyonuna her zamankinden daha yakın olduğumuzu vurguluyor.

Kuzey Kore 2025 yılında milyarlarca dolarlık kripto para çaldı

Blok zinciri izleme şirketi Chainalysis tarafından perşembe günü yayımlanan rapor, Kuzey Kore'nin bitcoin ve ethereum gibi kripto varlıklarda geçtiğimiz yıl kırdığı 1,3 milyar dolarlık rekoru geride bıraktığını ortaya koydu.

Rapora göre bu durum, ülkenin bugüne kadar çaldığı toplam kripto para miktarını yaklaşık 6,75 milyar dolara çıkardı. Dünya genelinde çalınan toplam kripto para miktarı ise 3,4 milyar dolara yükseldi.

Bu yılki hırsızlığın önemli bir kısmı, Dubai merkezli kripto para borsası Bybit'e düzenlenen saldırıdan kaynaklandı. ABD Gizli Servisi'ne göre Kuzey Kore'nin seçkin hükümet hackleme timi tarafından gerçekleştirilen operasyonda, şubat ayında çoğunluğu ethereum olmak üzere yaklaşık 1,5 milyar dolar çalındı.

Nükleer program için finansman kaynağı

Birleşmiş Milletler ve özel araştırmacılar, ağır uluslararası yaptırımlar altındaki Kuzey Kore'yi, nükleer silah ve füze programlarını finanse etmek amacıyla kripto para çalmakla suçluyor. Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'nden (CSIS) Matt Pearl, Kuzey Kore'nin dünyadan izole bir "haydut devlet" olması nedeniyle bu saldırıları durdurmanın asimetrik bir zorluk teşkil ettiğini belirtti.

Yeni yöntem: Şirketlerde işe girmek

Raporda, hırsızlıkların bir kısmının Kuzey Koreli hackerların uluslararası şirketlerde sahte kimliklerle uzaktan teknik işler almasıyla bağlantılı olduğu vurgulandı. Bu yöntemle şirket içine sızan hackerlar, Pyongyang'daki meslektaşlarının kripto para anahtarlarını ele geçirmesine ve fonları transfer etmesine olanak sağlıyor.

Kripto paralar neden hedefte?

Kripto paraların geleneksel para birimlerine göre büyük ölçekte aklanmasının daha kolay olması, Kuzey Kore için bu alanı cazip kılıyor.

Borsaların devasa miktarlarda varlık tutması ve hacklenen bir hesaptan yapılan transferlerin geleneksel finansın aksine geri döndürülemez olması, platformları savunmasız bırakıyor.

Uzmanlar, Kuzey Kore'nin halihazırda en ağır yaptırımlara maruz kaldığını, bu nedenle askeri operasyonlarını finanse etmek için dijital varlıkları hedef almaktan caydırılmasının oldukça güç olduğunu ifade ediyor.

Havadaki uçağın kapısını açmaya çalıştı

Olay, 10 Aralık tarihinde Alaska'nın Deadhorse şehrinden Anchorage kentine giden 87 sefer sayılı uçuşta meydana geldi. İddianameye göre, Kassian William Fredericks adlı yolcu, uçuş sırasında arka kabin kapısını "agresif bir şekilde" açmaya çalıştı. D

urumu fark eden bir yolcu, Fredericks'in kapı kolunu hareket ettirdiğini görünce müdahale ederek diğer yolculardan yardım istedi.

Görgü tanıkları, Fredericks'in oldukça güçlü olduğunu ve ancak üç erkek yolcunun yardımıyla etkisiz hale getirilerek koltuğuna oturtulabildiğini ifade etti.

"Kanatlar yok oldu, hepimiz öleceğiz"

Mahkeme belgelerine göre, Fredericks'in olay sırasında ve öncesinde tutarsız davranışlar sergilediği belirtildi. Bazı yolcuların, şahsın sürekli titremesi ve kendi kendine konuşması nedeniyle yerlerini değiştirdiği öğrenildi. Fredericks'in müdahale sırasında "Hava almam lazım, buradan çıkmam lazım" dediği, bir noktada ise "Kanatlar yok oldu" ve "Hepimiz öleceğiz" şeklinde bağırdığı iddia edildi.

Ayrıca şahsın, kendisini durdurmaya çalışan yolcuya aşırı dozda uyuşturucu almış olabileceğini söylediği ve uçağın camını nasıl kırabileceğini sorduğu da kayıtlara geçti.

Havayolu şirketinden uçuş yasağı

Alaska Havayolları tarafından perşembe günü yapılan açıklamada, Fredericks'in havayolu şirketiyle uçmasının süresiz olarak yasaklandığı duyuruldu. Şirket sözcüsü, profesyonel müdahalelerinden dolayı mürettebata teşekkür ederken, yaşanan olay nedeniyle diğer yolculardan özür diledi.

Uçak, Ted Stevens Anchorage Uluslararası Havalimanı'na iniş yaptıktan sonra Fredericks tıbbi değerlendirme için hastaneye sevk edildi. Fredericks'in avukatı ise müvekkilinin, her sanık gibi suçluluğu kanıtlanana kadar masum olduğunu hatırlattı.

İş görüşmelerinde yapay zeka dönemi: Bilmeniz gerekenler

"Yapay zeka işe alım döngüsü" olarak adlandırılan bu süreçte, hem adaylar hem de şirketler teknolojiye daha fazla güvenmeye başladı.

Ancak bu durum, adayların bir insan yerine bir algoritma tarafından değerlendirildiği tek taraflı video mülakatları ve sohbet robotlarını da beraberinde getirdi.

Tek taraflı video mülakatlarda enerjinizi koruyun

Birçok aday, karşısında bir insan olmadan kendi görüntüsüne bakarak konuşmayı rahatsız edici buluyor.

Uzmanlar, görsel veya sözel geri bildirim alınamayan bu "geribildirim boşluğu" durumunun adayları zorlayabildiğini belirtiyor. Bu süreçte başarılı olmak için şu noktalara dikkat edilmesi öneriliyor:

Enerjinizi yüksek tutun: Karşınızda kimse olmasa bile role olan hevesinizi göstermek önemlidir.

Önceden hazırlık yapmak, son dakika heyecanını ve düşük enerjiyi önler.

Göz temasını ihmal etmeyin: Notlarınıza çok sık bakmak, yapay zeka tarafından "kopya çekme" olarak algılanabilir. Kameranın yakınına bir çıkartma veya size güven veren birinin fotoğrafını yapıştırarak göz temasını koruyabilirsiniz.

Sohbet robotları anahtar kelimeleri ve üslubu tarıyor

Yapay zeka tabanlı sohbet robotları (chatbot), adayların yanıtlarını tıpkı bir özgeçmişi okur gibi analiz ediyor. Bu sistemler sadece anahtar kelimelere değil, aynı zamanda adayların kullandığı dilin pozitif veya negatif olmasına da odaklanıyor.

Örneğin, eski işvereni hakkında olumsuz konuşan adaylar sistemden düşük puan alabiliyor. Uzmanlar, bu robotlara sadece "evet" veya "hayır" gibi kısa cevaplar vermek yerine, deneyiminizi ve yetkinliğinizi vurgulayan detaylı ve anahtar kelime odaklı yanıtlar verilmesini tavsiye ediyor.

STAR yöntemiyle yapılandırılmış cevaplar verin

Yapay zeka, yapılandırılmış ve net cevapları daha kolay analiz ediyor. Bu nedenle, mülakatlarda "STAR" (Durum, Görev, Eylem, Sonuç) yöntemi gibi çerçevelerin kullanılması büyük avantaj sağlıyor. Adayların sadece sorumluluklarını değil, neyi başardıklarını ve bu sonucun ne olduğunu net bir şekilde ifade etmeleri bekleniyor.

Yapay zeka sizi nasıl değerlendiriyor?

Mülakat tamamlandıktan sonra yapay zeka; dürüstlük, iletişim becerileri ve liderlik gibi kriterler üzerinden bir puanlama raporu oluşturuyor.

İşe alım yöneticileri bazen mülakatın tamamını izlemek yerine sadece yapay zekanın seçtiği klipleri izliyor veya rapor özetlerini okuyor.

Uzmanlar, ilk izlenimin artık bu dijital sistemler tarafından oluşturulduğuna dikkat çekerek, yapay zekanın aksan veya kültürel farklılıklar konusunda bazen taraflı olabileceği konusunda da uyarıda bulunuyor.

Son kararı hala insanlar verse de, bu filtreleri geçmek işe alım sürecinin en kritik aşaması haline gelmiş durumda.