Dünyadan Haberler - 4

BM'den "Gazze'ye insani yardımların girişine getirilen kısıtlamaların kaldırılması" çağrısı

BM Sözcüsü Stephane Dujarric, günlük basın brifinginde, barınma malzemeleri de dahil olmak üzere Gazze'ye insani yardım girişlerine getirilen tüm kısıtlamaların kaldırılması çağrısını yinelediklerini belirtti.

Son 24 saat içinde ateşkes olmasına rağmen Gazze'nin 5 bölgesinde hava saldırıları, bombardıman ve silahlı çatışmaların sürdüğüne dair haberler aldıklarını aktaran Dujarric, "Bu durum can kayıplarına ve insani yardım operasyonlarının aksamasına neden oluyor." dedi.

BM'nin bölgedeki insani yardım ortaklarının, özellikle güvenli olmayan koşullarda yaşayan yerinden edilmiş aileler için büyük çaplı barınma ihtiyaçlarını karşılamak için çalıştığını kaydeden Dujarric, halen çadır, yatak, şilte, battaniye ve kışlık elbise gibi temel ihtiyaçların karşılanması konusunda zorluklar olduğunu vurguladı.

BM Sözcüsü, "Bölgedeki ortaklarımız, geçen hafta Gazze'de yaklaşık 1,3 milyon kişinin insanca barınaklara erişimini iyileştirmek için çalışmaya devam ediyor. Fırtınadan etkilenen yaklaşık 3 bin 500 aile, sel baskınına maruz kalan bölgelerde yaşıyor." ifadesini kullandı.

Dujarric, özellikle kış koşullarına işaret ederek, Gazze'de 630 bin insanın hala kışlık giysi yardımına ihtiyaç duyduğunu kaydetti.

Terör örgütü SDG, Halep'te sivillere saldırdı

Halep'in Eşrefiye ve Şeyh Maksud mahallelerinde konuşlanmış terör örgütü SDG mensupları sivillere saldırdı. Saldırıda 2 kişi öldü, 13 kişi yaralandı. Bölgede büyük maddi hasar da meydana geldi.

SDG'li teröristler Suriye güçlerini de hedef aldı.

Suriye güçleri ise terör örgütü SDG'nin saldırılarına karşılık verdi. Suriye Ordusu bölgeye tank sevk etti.

Katil İsrail, ateşkes sonrasında Gazze'ye geçecek 26 bin yardım tırını engelledi

Gazze'deki hükümet tarafından yapılan açıklamada, Hamas ve İsrail arasında 10 Ekim'de varılan ateşkes anlaşmasından sonra yaşanan gelişmeler aktarıldı.

İsrail'in ateşkesin başladığı 10 Ekim'den bu yana 875 defa anlaşmayı ihlal ettiği, saldırılarda 411 Filistinlinin öldürüldüğü ve 1112 kişinin yaralandığı kaydedildi.

Saldırıların 265'inin sivillere doğrudan saldırı niteliği taşıdığı, askeri araçların yerleşim noktalarına 49 kez girdiği, 421 defa sivillerin ve evlerinin saldırıya uğradığı, 150 saldırıda ise sivil kurumların hedef alındığı aktarıldı.

Yardımın sadece yüzde 41'i karşılandı

Ateşkes anlaşmasına göre İsrail'in Gazze'ye günde 600 yardım tırının girmesine izin vermesi gerektiği vurgulanan açıklamada, Gazze'ye ulaşması gereken 42 bin 800 kamyondan sadece 17 bin 819'unun bölgeye girebildiği ve yaklaşık 26 bin tırın engellendiği bilgisi verildi.

Gazze'de anlaşmanın aksine günde ortalama 244 yardım tırının giriş yapabildiği, böylece ulaşması gereken yardımın yalnızca yüzde 41'inin karşılandığı ifade edildi.

Anlaşmanın bu şekilde İsrail tarafından ihlal edilmesiyle Gazze'de "gıda, ilaç, su ve yakıt kıtlığının devam ettiği ve Gazze Şeridi'nde felaket niteliğindeki insani krizin derinleştiği" ifadelerine yer verildi.

​​​​​​Gazze'de ateşkes ve esir takası anlaşması

ABD Başkanı Donald Trump, 9 Ekim'de Mısır'da devam eden müzakerelerde Hamas ve İsrail'in Gazze'de ateşkes planının ilk aşamasını onayladığını duyurmuştu.

Müzakerelerin yapıldığı Mısır'da anlaşma imzalanmış, İsrail hükümetinin onayıyla 10 Ekim'de devreye girmişti.

İsrail ordusunun anlaşmada belirtildiği üzere "Sarı Hat"a çekilmesinin ardından Gazze Şeridi'nde ateşkesin aynı gün yürürlüğe girdiği açıklanmıştı.​​​​​​​

İtalya'dan Apple'a 98,6 milyon euro para cezası

Antitrust kurumundan yapılan açıklamaya göre, Apple firmasının "Apple Inc.","Apple Distribution International Ltd." ve "Apple Italia S.r.l." şirketlerine mobil uygulama piyasasındaki hakim konumlarını kötüye kullandıkları gerekçesiyle 98 milyon 635 bin 416 euro para cezası kesildi.

Açıklamada, "İtalya Rekabet Kurumu, Avrupa Komisyonu ve diğer ulusal rekabet otoriteleri ve İtalyan Veri Koruma Kurumu ile koordinasyon içinde yürüttüğü karmaşık bir soruşturma çerçevesinde, Apple'ın Nisan 2021'den itibaren iOS mobil işletim sistemi için App Store üzerinden dağıtılan uygulamaların üçüncü taraf geliştiricilerine dayattığı gizlilik kuralları olan Uygulama İzleme Şeffaflığı (ATT) politikasının rekabet açısından kısıtlayıcı olduğuna karar vermiştir." ifadeleri kullanıldı.

Antitrust'un açıklamasında, Apple'ın "App Store" aracılığıyla bu pazarda "aşırı derecede baskın" konuma sahip olduğu aktarıldı.

Açıklamada, İtalya Rekabet Kurumunun ATT politikasının koşullarının tek taraflı olarak dayatıldığını ve Apple'ın ticari ortaklarının çıkarlarına zarar verdiğini tespit ettiği, ayrıca bu koşulların şirketin açıkladığı veri koruma hedeflerine ulaşmak açısından orantısız olduğu da kaydedildi.

Hamas: İsrail hapishanelerindeki Filistinli kadınlar darbediliyor, başörtüleri zorla çıkarılıyor

Hamas'a bağlı Esirler Medya Ofisinden yapılan açıklamada, İsrail'in hapishanelerdeki Filistinli kadınlara yönelik uygulamalarıyla insancıl hukuku ihlal ettiği aktarıldı.

İsrail'in Damon Hapishanesindeki Filistinli kadınlara yönelik ihlallerine dikkat çekilen açıklamada, şunlar kaydedildi:

"Kadın esirler avluya çıkarılarak zorla yerlerde oturtuluyor, darbediliyor ve başörtüleri zorla çıkarılıyor. Filistinli kadın esirler ayrıca ses bombaları ve köpeklerle korkutuluyorlar."

Söz konusu saldırılar sırasında bazı kadın esirlerin yaralandıkları aktarılan açıklamada, İsrail'in bu saldırılarını son haftalarda birçok kez tekrarladığı ifade edildi.

Açıklamada, uluslararası insan hakları kuruluşlarına İsrail hapishanelerindeki Filistinli kadınlara yönelik ihlallere karşı harekete geçme çağrısında bulunuldu.

Filistinli ilgili kurumlar, İsrail hapishanelerinde halihazırda aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 9 bin 300 Filistinlinin olduğunu açıklamıştı.

İşgalci İsrailliler, Mescid-i Aksa'ya baskın düzenledi

Filistin resmi ajansı WAFA'da yer alan habere göre, onlarca fanatik Yahudi, İsrail polisinin koruması altında "Hanuka Bayramı"nın sekizinci ve son gününde Aksa'ya baskın gerçekleştirdi.

Filistin topraklarını gasbeden İsrailliler, Aksa'nın avlusunda provokatif şekilde Talmudik ayin yaptı.

Yahudi takvimine göre 14 Aralık pazar başlayan ve bir hafta süren "Hanuka (Işık) Bayramı"nda, fanatik Yahudilerin Mescid-i Aksa'ya yönelik provokatif baskınlarında artış yaşanıyor.

Kudüs Valiliğinin verilerine göre, pazar günü 900'den fazla İsrailli, Mescid-i Aksa'ya baskın düzenledi. Kasım ayında ise Aksa'ya 4 bin 300'ye yakın İsrailli baskın gerçekleştirdi.

Mescid-i Aksa baskınları

Mescid-i Aksa, İsrail ile Ürdün arasında 26 Ekim 1994'te imzalanan barış antlaşmasına göre Ürdün Vakıflar, İslami İşler ve Mukaddesat Bakanlığına bağlı Kudüs İslami Vakıflar İdaresinin himayesinde bulunuyor.

İsrailliler, 2003'ten bu yana İdarenin izni olmadan İsrail'in tek taraflı kararıyla polis eşliğinde kutsal mabet Mescid-i Aksa'ya giriyor. Bu girişleri baskın olarak nitelendiren Kudüs İslami Vakıflar İdaresi, Müslümanların egemenliğinin ihlal edildiğini vurguluyor.

İçinde Kıble Mescidi ile Kubbetu's Sahra'nın yanı sıra müze, medreseler ve büyük avlunun yer aldığı Mescid-i Aksa Külliyesi altında, "Süleyman Mabedi kalıntılarının bulunduğu" iddiasıyla kazı çalışmaları yapılıyor.

İsrail yönetimi, Mescid-i Aksa'da "sadece Müslümanların ibadet edebildiği diğer dinlerin mensuplarınınsa sadece ziyarette bulunabileceği" tarihi statükonun korunduğunu savunuyor.

Ancak fanatik Yahudilerin, İsrail polisi korumasında Aksa'ya düzenledikleri baskınlarda dua etmeleri ve dini ritüeller icra etmeleri sıkça kameralara yansıyor.

DSÖ: Gazze'de nisana kadar 100 binden fazla çocuğun akut yetersiz beslenmeden muzdarip olacağı öngörülüyor

Ghebreyesus, ABD merkezli X şirketinin sosyal medya platformundan paylaşımda bulundu.

Birleşmiş Milletlere (BM) bağlı kuruluşların hazırladığı Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması'nın (IPC) Gazze için yaptığı son analizde, Gazze Şeridi'nin hiçbir bölgesinin halihazırda "kıtlık altında" olarak sınıflandırılmadığını aktaran Ghebreyesus, bu ilerlemeye rağmen yaşanan kısıtlamalar nedeniyle insani operasyonların son derece kırılgan olduğunu belirtti.

Ghebreyesus, "(Gazze'de) 100 binden fazla çocuk, 37 bin hamile ve emziren kadının gelecek yıl nisana kadar akut yetersiz beslenmeden muzdarip olacağı tahmin ediliyor." ifadesini kullandı.

Gazze'deki sağlık tesislerinin yalnızca yüzde 50'sinin kısmen işlevsel durumda olduğuna işaret eden Ghebreyesus, birçok kısıtlama nedeniyle tıbbi malzeme eksikliğinin yaşandığını kaydetti.

Ghebreyesus, "Temel tıbbi malzeme, ekipman girişi ve prefabrik hastane yapılarının acil onayı çağrısında bulunuyoruz." ifadesine yer verdi.

Sınır Tanımayan Doktorlar: İsrail'in yeni kayıt kuralları, Gazze'deki yardım faaliyetlerini riske atıyor

MSF, İsrail'in uluslararası STK'ler için 2026 yılı için getirdiği yeni kayıt kurallarına ilişkin yazılı açıklama yaptı.

Açıklamada, "İsrail'in uluslararası STK'ler için getirdiği yeni kayıt kuralları, Gazze ve Batı Şeria'da yaşayan yüz binlerce insanı 2026'da hayati önem taşıyan sağlık hizmetlerinden mahrum bırakma riski taşıyor. Gazze'de faaliyet gösteren en büyük sağlık kuruluşlarından biri olan MSF, yeni şartların 1 Ocak'tan itibaren STK'lerin kayıtlarının iptal edilmesiyle sonuçlanabileceğini belirtiyor. Bu kayıt iptali, MSF de dahil kuruluşların Gazze ve Batı Şeria'daki insanlara temel hizmetler sunmasını engelleyecek." ifadeleri kullanıldı.

Gazze'nin sağlık sisteminin halihazırda tahrip olduğuna işaret edilen açıklamada, bağımsız ve deneyimli insani yardım kuruluşlarının müdahale etme imkanını kaybetmesinin Filistinliler için bir felaket olacağı vurgulandı.

Açıklamada, "İsrailli yetkilileri, uluslararası sivil toplum kuruluşlarının Gazze'deki tarafsız ve bağımsız müdahalelerini sürdürebilmelerini sağlamaya çağırıyoruz." ifadesine yer verildi.

Gazze'deki insani yardım müdahalesinin kısıtlı olduğuna dikkat çekilen açıklamada, bunun daha fazla engellenemeyeceğine değinildi.

"Eğer kaydedilirsek, 2026'ta faaliyetlerimizi güçlendirmeye devam etmeyi planlıyoruz"

Açıklamada görüşlerine yer verilen MSF'nin Gazze Acil Durum Koordinatörü Pascale Coissard, MSF ekiplerinin geçen yıl yüz binlerce hastayı tedavi ettiğini ve yüz milyonlarca litre su dağıttığını belirtti.

Coissard, "MSF ekipleri faaliyetlerini genişletmeye ve Gazze'nin çökmüş sağlık sistemini desteklemeye çalışıyor. Sadece 2025'te yaklaşık 800 ayakta hasta muayenesi gerçekleştirdik ve 100 binden fazla travma vakasına müdahale ettik. Eğer kaydedilirsek, 2026'da faaliyetlerimizi güçlendirmeye devam etmeyi planlıyoruz." ifadelerini kullandı.

Avusturya'da koalisyon hükümetindeki partinin Müslüman karşıtı paylaşımı tepki gördü

ÖVP'nin, sosyal medya platformu hesabından yapılan Müslüman karşıtı paylaşıma ilişkin birçok siyasetçi açıklama yaptı.

Sosyal Demokrat Partiden (SPÖ) Maliye Bakanı Markus Marterbauer, yaptığı açıklamada, Avusturya'daki Boşnak vatandaşların, onlarca yıldır hastane, ticaret ve endüstri alanında çalışan insanlarla empati kurduğunu belirterek, ÖVP'nin bu açıklamasından dolayı özür diledi.

Marterbauer, "Özür dilerim! Biz böyle değiliz." ifadesini kullandı.

Yeni Avusturya Partisi NEOS'tan Yannich Shetty, ABD merkezli X şirketinin sosyal medya platformundaki hesabından yaptığı açıklamada, söz konusu tutumu "temelden yanlış ve siyasi açıdan beceriksiz" diye nitelendirerek, tüm Müslümanları "şüpheli" konumuna getirmenin toplumu bölmek anlamı taşıdığını belirtti.

Yeşiller Partisi lideri Leonore Gewessler ise paylaşımın başbakanın partisine yakışmadığını vurguladı.

Gewessler, "On yıllardır Avusturya'da yaşayan, çalışan ve toplumumuzun bir parçası olan insanların böyle bir şey okumak zorunda kalması utanç verici." değerlendirmesinde bulundu.

ÖVP'nin sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda, "İnsanların üçte ikisinin Müslümanlarla birlikte yaşamayı zor bulduğunu biliyor muydun?" ifadeleri yer almıştı.

Yapay zeka 2025 yılında 55 bin kişinin işten çıkarılmasına neden oldu

Danışmanlık firması Challenger, Gray & Christmas tarafından hazırlanan rapora göre, yıl boyunca duyurulan toplam işten çıkarma sayısı 1,1 milyonun üzerine çıkarak 2020 yılındaki pandemi döneminden bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.

Enflasyon baskısı ve artan giderler karşısında maliyetleri düşürmeye çalışan birçok dev şirket, yapay zekayı kısa vadeli ve cazip bir çözüm olarak görmeye başladı.

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) tarafından yayımlanan bir araştırma, yapay zekanın halihazırda ABD iş gücü piyasasının yüzde 11,7'sinin görevini üstlenebildiğini ve finans ile sağlık gibi sektörlerde 1,2 trilyon dolarlık ücret tasarrufu sağlayabileceğini ortaya koydu.

Ancak bazı uzmanlar, yapay zekanın işten çıkarmalar için bir "günah keçisi" olarak kullanıldığını savunuyor. Oxford İnternet Enstitüsü'nden Dr. Fabian Stephany, pandemi döneminde aşırı istihdam yapan firmaların stratejik hatalarını kabul etmek yerine yapay zekayı bir bahane olarak öne sürdüğünü ifade ediyor.

Yapay zekayı gerekçe gösteren teknoloji devleri

2025 yılında yapay zeka yatırımlarını artırırken iş gücünde kesintiye giden önde gelen şirketler şunlar:

Amazon

Ekim ayında tarihinin en büyük işten çıkarma dalgasını başlatan Amazon, 14 bin kurumsal pozisyonu kapattı. Şirket yöneticileri, yapay zekanın internetten bu yana en dönüştürücü teknoloji olduğunu ve daha hızlı yenilik yapabilmek için daha yalın bir organizasyon yapısına ihtiyaç duyduklarını belirtti. CEO Andy Jassy, yapay zekanın bazı iş kollarında insan ihtiyacını azaltacağını daha önce çalışanlarına duyurmuştu.

Microsoft

Yıl boyunca yaklaşık 15 bin çalışanıyla yollarını ayıran Microsoft, son olarak Temmuz ayında 9 bin kişinin işine son verdi. CEO Satya Nadella, şirketin yeni bir döneme hazırlandığını ve yazılım fabrikasından bir "zeka motoruna" dönüştüğünü vurguladı.

Salesforce

Şirketin CEO'su Marc Benioff, yapay zeka desteği sayesinde 4 bin müşteri destek çalışanının görevine son verildiğini doğruladı. Benioff, yapay zekanın şirketteki işlerin yüzde 50'sini halihazırda yürüttüğünü ve bu nedenle daha az personele ihtiyaç duyduklarını açıkladı.

IBM

IBM CEO'su Arvind Krishna, yapay zeka destekli sohbet botlarının yüzlerce insan kaynakları çalışanının yerini aldığını belirtti. Diğer firmalardan farklı olarak IBM, yazılım mühendisliği ve pazarlama gibi kritik düşünme gerektiren alanlarda istihdamı artırdığını bildirdi.

CrowdStrike ve Workday

Siber güvenlik firması CrowdStrike, iş gücünün yüzde 5'ini oluşturan 500 kişiyi işten çıkarırken yapay zekayı "iş gücü çarpanı" olarak niteledi.

İnsan kaynakları platformu Workday ise yılın başında yapay zeka yatırımlarına kaynak ayırmak amacıyla 1.750 çalışanının işine son verdiğini duyurdu.

İsrail'in Gazze'ye saldırılarında can kaybı 70 bin 937'ye yükseldi

Gazze'deki Sağlık Bakanlığı, yaptığı yazılı açıklamada, İsrail’in saldırılarında yaşanan can kayıpları ile enkazdan yeni çıkartılan cenazelere ilişkin son bilgiler paylaşıldı.

İsrail saldırılarıyla, son 48 saatte 8'i enkaz altından çıkarılan 12 Filistinlinin naaşı ile 7 yaralının hastanelere ulaştırıldığı belirtildi.

Ateşkesin yürürlüğe girmesinden bu yana düzenlenen saldırılarda, 405 sivilin yaşamını yitirdiği, 1115 kişinin yaralandığı, enkaz altından da 649 kişinin cesedinin çıkarıldığı ifade edildi.

İsrail'in Gazze Şeridi'ne Ekim 2023'te başladığı saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısının ise 70 bin 937, yaralıların sayısının da 171 bin 192 olduğu kaydedildi.

Gazze'de ateşkes ve esir takası anlaşması

ABD Başkanı Donald Trump, 9 Ekim'de Mısır'da devam eden müzakerelerde İsrail ile Hamas'ın Gazze'de ateşkes planının ilk aşamasını onayladığını duyurmuştu.

Müzakerelerin yapıldığı Mısır'da imzalanan anlaşma İsrail hükümetinin onayıyla 10 Ekim'de devreye girmişti.

İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nde varılan ateşkese rağmen ara ara çeşitli iddialarla Filistinlilere yönelik saldırılarda bulunuyor.

İsrail eleştirisi yazara bedel ödetti: Üç gazete yazarlığını sonlandırdı

ABD’li gazeteci Dave Seminara, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarında yaşanan sivil kayıpları ve bu politikalara verilen koşulsuz desteği eleştirdiği yazılar sonrası, uzun süredir yazdığı üç gazetede artık yer bulamadığını söyledi.

İsrail politikalarına eleştiri sonrası süreç değişti

Seminara, yıllar boyunca The Wall Street Journal, City Journal ve The Daily Telegraph gibi sağ çizgide yayın yapan gazetelerde göç, ekonomi, dış politika ve ifade özgürlüğü üzerine 100’ü aşkın köşe yazısı kaleme aldı. Ancak İsrail hükümetinin Gazze’de yürüttüğü askeri operasyonlara yönelik eleştirilerini bu yayınlar dışında dile getirdiğini vurguladı.

Kasım 2023’ten itibaren farklı mecralarda yayımlanan yazılarda, İsrail saldırılarında binlerce Filistinli sivilin, çocuklar da dahil, hayatını kaybettiğine dikkat çekildi ve ABD yönetiminin İsrail eleştirilerine yönelik baskıcı tutumu ele alındı.

Seminara, 7 Ekim’de Hamas’ın saldırılarını açıkça kınadığını ancak buna rağmen İsrail’in Gazze’de yürüttüğü askeri operasyonların yol açtığı büyük yıkımın ve sivil ölümlerinin görmezden gelindiğini ifade etti. Yazılarında, Filistinli sivillerin yaşadığı insani trajedinin Batı medyasında yeterince yer bulmadığını savundu.

Yazılar sessizce geri çevrildi

Gazeteciye göre, İsrail politikalarına yönelik eleştirilerin ardından editörlerle iletişim kesildi, gönderilen yazı teklifleri yanıtsız kaldı ve daha önce düzenli olarak yayımlanan köşeleri fiilen sona erdi. İlgili gazeteler ise bu durumun İsrail konusuyla bağlantılı olmadığını öne sürdü.

Seminara, İsrail hükümetine yönelik eleştirilerin ABD kamuoyunda giderek arttığını belirterek, kamuoyu yoklamalarında Amerikalıların önemli bir bölümünün Gazze’deki saldırılara olumsuz baktığını hatırlattı.

Yaşananları ifade özgürlüğü açısından değerlendiren gazeteci, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarını eleştirmenin özellikle muhafazakâr medyada “kırmızı çizgi” haline geldiğini savundu. Gazze’de yaşanan sivil kayıpların görmezden gelinmesinin, insan hakları söylemiyle çeliştiğini dile getirdi.