Dünyadan Haberler - 2

Myanmar'da ordunun Arakan eyaletindeki hava saldırısında 33 kişi öldü

Irrawaddy sitesinin haberinde, ordu güçleri tarafından Bangladeş sınırındaki Mrauk-U kentinde bulunan bir hastaneye hava saldırısı düzenlendiği belirtildi.

Haberde, saldırıda aralarında sağlık çalışanlarının olduğu 33 kişinin hayatını kaybettiği, en az 76 kişinin de yaralandığı kaydedildi.

Askeri yönetim, bölgede herhangi bir saldırı düzenlendiğine dair açıklamada bulunmadı.

Öte yandan, ordu güçlerinin 5 Aralık'ta Sagaing bölgesine düzenlediği hava saldırısında ise en az 18 sivil yaşamını yitirmiş, 20 kişi de yaralanmıştı.

Myanmar'daki askeri darbe

Myanmar ordusu, 2020'deki genel seçimlerde hile yapıldığı iddialarının ortaya atılması ve ülkede siyasi gerilim yaşanmasının ardından 1 Şubat 2021'de yönetime el koymuştu.

Ordu, ülkenin fiili lideri ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii başta olmak üzere pek çok yetkili ile iktidar partisi yöneticisini gözaltına almış ve 1 yıllığına olağanüstü hal ilan etmişti.

Darbenin ve muhalefetin barışçı protestolarının kanlı şekilde bastırılmasının ardından başlayan silahlı direniş ve ülke genelinde çatışmalar, 2021'den bu yana 6 bin kişinin ölümüne ve yaklaşık 3 milyon kişinin yerinden edilmesine neden oldu.

Gazze'de yüzlerce çadır yoğun yağış nedeniyle su altında kaldı

Gazze'deki Sivil Savunma Müdürlüğünden konuya ilişkin yapılan açıklamada, şiddetli yağışın özellikle Gazze Şeridi'nin güneyinde etkili olduğu belirtildi.

Çadırları su altında kalan yüzlerce Filistinli ailenin tahliye edildiği aktarılan açıklamada, yağışların devam etmesi durumunda tahliyelerin artacağı kaydedildi.

Açıklamada, yerinden edilen aileler için geçici barınak bulunmaması durumunda insani koşulların daha da kötüleşeceği uyarısı yapıldı.

NASA'nın Mars yörüngesinde yaklaşık 10 yıldır araştırma yapan uzay aracı ile iletişimi kesildi

NASA'dan yapılan açıklamada, hafta sonu itibarıyla yer istasyonlarına veri göndermeyi aniden durduran Maven'in, Mars'ın arkasına geçmeden önce normal şekilde çalıştığı belirtildi.

Kızıl Gezegen'in arkasından yeniden görünür hale geldiğinde ise Maven'den hiçbir sinyal alınamadığı ifade edildi.

Ayrıca, açıklamada, uzay aracıyla iletişim kesintisinin nedenine ilişkin incelemelerin sürdüğü bildirildi.

2013'te fırlatılan Maven, 2014'te Mars'a ulaşarak gezegenin üst atmosferini ve Güneş rüzgarlarıyla etkileşimini incelemeye başlamıştı.

Maven, bilimsel görevinin yanı sıra NASA'nın Mars’taki iki keşif aracı Curiosity ve Perseverance için de iletişim aktarma uydusu olarak görev yapıyordu.

Bilim insanları, Mars'ın milyarlarca yıl içinde atmosferinin büyük bölümünü Güneş kaynaklı etkiler nedeniyle kaybettiğini, bunun da Mars'ı sıcak ve nemli bir ortamdan soğuk ve kuru bir dünyaya dönüştürdüğünü belirtiyor.

Brent petrolün varili 61,72 dolardan işlem görüyor

Dün 62,54 dolara kadar yükselen Brent petrolün varil fiyatı, günü 62,45 dolardan tamamladı.

Brent petrolün varil fiyatı, bugün saat 09.45 itibarıyla kapanışa göre yüzde 1,2 azalışla 61,72 dolar oldu. Aynı saatte Batı Teksas türü (WTI) ham petrolün varili 58,03 dolardan alıcı buldu.

Petrol fiyatlarındaki düşüşte, ABD Merkez Bankasının (Fed) faiz indirimi kararı sonrası küresel talebe ilişkin endişelerin sürmesi ve jeopolitik gelişmelerin sınırlı etki göstermesi belirleyici oldu.

Fed, politika faizini 25 baz puan indirerek hedef aralığını yüzde 3,5-3,75'e çekti. Bu, mevcut döngüdeki üçüncü faiz indirimi oldu.

ABD Başkanı Donald Trump, dün Beyaz Saray'da gazetecilere yaptığı açıklamada, yönetiminin Venezuela açıklarında bir petrol tankerine el koyduğunu doğruladı.

ABD'nin Venezuela açıklarında yaptırıma tabi bir petrol tankerine el koyması ilk etapta arz kesintisi ihtimalini gündeme getirdi ancak bu adımın küresel piyasaya geniş ölçekli etkisinin olmayacağı değerlendirmeleri fiyatlar üzerindeki yukarı yönlü baskıyı sınırladı.

ABD Enerji Enformasyon İdaresi (EIA) verileri de talep tarafındaki zayıflığı destekledi. EIA'nın haftalık verilerine göre ham petrol stokları beklentilerin üzerinde azalırken, benzin ve distilat stoklarındaki artış, ürün talebindeki mevsimsel yavaşlamayı ortaya koydu. Bu görünüm de fiyatların gerilemesine katkı sağladı.

Uzmanlar, mevcut durumda talep kaynaklı risklerin öne çıktığını ve bu nedenle petrol fiyatlarının kısa vadede baskı altında kalmaya devam edebileceğini belirtiyor.

Brent petrolde teknik olarak 64,34 dolar direnç, 61,29 dolar destek bölgesi olarak izleniyor.​​​​​​​

Bitcoin çiftlikleri yapay zeka fabrikalarına dönüşüyor

Tesisin üçte ikisi, yüksek enerji kapasitesi ve altyapısı sayesinde artık yapay zekâ (AI) ve yüksek performanslı hesaplama (HPC) faaliyetleri için kullanılacak. Böylece bir zamanlar Bitcoin’in “tapınağı” olarak görülen tesis, bir AI fabrikasına dönüşmüş olacak.

Bitcoin makineleri gidiyor, GPU’lar geliyor

Bu dönüşüm tek bir şirketle sınırlı değil. Son 18 ayda Bitfarms, Core Scientific, Riot, IREN, TeraWulf, CleanSpark, Bit Digital, MARA Holdings ve Cipher Mining gibi en az dokuz halka açık Bitcoin madencilik şirketi, faaliyetlerinin tamamını ya da önemli bir bölümünü yapay zekâ hizmetlerine kaydıracağını duyurdu.

Nedeni basit: AI sektörünün devasa veri merkezlerine ve çok yüksek enerji tüketimini kaldırabilecek altyapıya ihtiyacı var. Bitcoin madencilerinin yıllardır inşa ettiği tesisler ise bunun için biçilmiş kaftan.

Crucible Capital’den Meltem Demirors, “Bitcoin madenciliği modern veri merkezleri için modeli oluşturdu” diyor. Şirketlerin, yatırım maliyetlerinin AI alanına kaymaları hâlinde çok daha düşük olduğunu fark ettiğini belirten Demirors, “Tesisi zaten kurdular, madencilik makinelerini çıkarıp yerine kiracının getirdiği GPU’ları koyuyorlar” ifadelerini kullanıyor.

Madencilik kârlılığı düşüyor

Bitcoin madenciliğinde gelir, karmaşık bir matematiksel bulmacayı çözen ilk şirket olmaya bağlı. Ancak rekabet yıllar içinde katlanarak arttı; aynı ödülü kazanmak için çok daha fazla hesaplama gücü gerekiyor.

2024’te gerçekleşen halving ile blok ödülünün yarıya düşmesi, kârlılığı daha da azalttı. Üstelik Bitcoin fiyatındaki gerileme —2025 zirvesine göre yüzde 30 düşüşle yaklaşık 85 bin dolar civarında seyretmesi— madencilik gelirlerini baskılıyor.

BlockSpaceForce’tan Charles Chong durumu şöyle özetliyor: “Eğer bugün bir Bitcoin madencilik makinesi alırsam, parasını geri kazanıp kazanamayacağımı bile bilmiyorum.”

CoinShares’in analizine göre, kasım ortasında yalnızca az sayıda büyük madencilik şirketi kârlı kalabilmiş durumda. Buna karşılık yapay zekâ sektörü, çok daha yüksek kâr marjları ve büyük teknoloji şirketleriyle yapılan uzun vadeli sözleşmeler sayesinde öngörülebilir gelir sunuyor. Bu nedenle Bitcoin madencilik şirketleri, son aylarda toplam değeri 43 milyar doları aşan AI ve HPC sözleşmeleri imzaladı.

“Yapay zeka, enerji başına çok daha fazla değer yaratıyor”

Bitfarms CEO’su Ben Gagnon, Bitcoin madenciliğinin hâlâ kârlı olduğunu savunuyor ancak HPC’nin “birim enerji başına çok daha büyük değer yarattığını ve bunu yıllarca öngörülebilir şekilde sağladığını” vurguluyor. Bu nedenle şirket, madencilik cihazlarına yeni yatırım yapmayı artık mantıklı bulmuyor.

Kripto madenciliğinden yapay zekâya doğru yaşanan bu hızlı dönüşüm, sektörün geleceğine dair önemli bir işaret veriyor: Yüksek enerji tüketebilen büyük tesisler için asıl kârlı alan artık madencilik değil, yapay zekâ.

Danimarka’da posta kutuları 170 yıl sonra satışa çıkıyor

PostNord, yıl sonunda Danimarka’daki son mektubunu dağıtacağını ve bu nedenle 1.200 posta kutusunu ülkenin yıllık yardım kampanyası Danmarks Indsamling’e bağışlayacağını açıkladı.

Açıklamaya göre 15 Aralık’ta 1.000 posta kutusu çevrim içi satışa sunulacak.

Ürünler, perakende zinciri Fotex’in internet sitesinde 1.500–2.000 Danimarka kronu (200–267 euro) arasında değişen fiyatlarla satın alınabilecek.

Ocak ayında ise belirli noktalardan sökülen veya Danimarkalı sanatçılar tarafından tasarlanan 200 posta kutusu daha açık artırmayla satılacak.

170 yıllık gelenek sona eriyor

PostNord’un bugüne kadar ülkede yaklaşık 1.500 posta kutusu bulunuyordu. Bu kutuların mevcut tasarımı 1876’ya dayanıyor; Danimarka’daki ilk posta kutusu ise 1851’de Kopenhag’da kurulmuştu. PostNord, mart ayında yaptığı açıklamada mektup dağıtımını sonlandıracağını ve faaliyetlerini tamamen kargo teslimatına odaklayacağını duyurmuştu.

Şirket, aldığı yeniden yapılanma kararını 2000 yılından bu yana dağıtılan mektup sayısının yüzde 90’dan fazla düşmesiyle gerekçelendirdi. Bu süreç, iş gücünün yüzde 30’unun azaltılmasını da beraberinde getirdi.

PostNord’un dağıtımı bırakmasının ardından mektupların taşınması görevi, ağırlıklı olarak gazete dağıtımı yapan Dao şirketine geçecek.

Dao, yeni dönemde hizmet merkezlerine 1.500 adet kırmızı posta kutusu kurdu. Dao yetkilisi Lars Balsby, “Danalılar mektuplar ve posta geleneğine çok bağlı. Bu nedenle kırmızı posta kutularını kurarak geleneğin sürmesini istiyoruz” dedi.

SpaceX, Starlink’in büyümesi için milyarlarca dolarlık rekor halka arz planlıyor

Konuya yakın kaynaklara göre şirket, haziran ya da temmuz ayında yapılabilecek halka arz için bankalarla görüşmelere başladı.

Bu adım, tarihin en büyük halka arzlarından biri olabilir. Bugüne kadar bu seviyeye yalnızca Suudi Aramco yaklaşmış, şirket 2019’daki halka arzında 1.7 trilyon dolar değerlemeyle işlem görmüştü.

SpaceX, hızla büyüyen uydu internet hizmeti Starlink’in küresel genişlemesini hızlandırmayı hedefliyor. Musk, 2020’de yaptığı bir açıklamada Starlink gelirlerinin “öngörülebilir” hâle gelmesiyle birlikte halka arzın gündeme geleceğini söylemişti. Şirket artık zamanın geldiğine inanıyor.

Yeni fonlar uzay tabanlı veri merkezleri gibi projelere gidecek

Halka arzdan elde edilecek kaynağın, SpaceX’in yeni nesil teknolojik projelerini desteklemesi bekleniyor. Bu projeler arasında, güçlü bilgisayar çiplerinin yörüngeye yerleştirileceği uzay tabanlı veri merkezleri de bulunuyor. Bu tür yeniliklerin Starlink’in kapasitesini artırması ve uzay teknolojilerinde yeni fırsatlar yaratması hedefleniyor.

Starlink hâlen SpaceX’in büyümesinin temel itici gücü konumunda. Reuters’a göre analistler, SpaceX’in 2025’te yaklaşık 15 milyar dolar gelir elde edeceğini, 2026’da ise bu rakamın 22–24 milyar dolar aralığına çıkacağını öngörüyor. Gelirin büyük kısmının, dünyanın dört bir yanında evlere, işletmelere ve uzak bölgelere internet sağlayan Starlink aboneliklerinden gelmesi bekleniyor.

Son dönemde SpaceX’in şirket değerini 800 milyar dolara çıkaracak ikincil hisse satışına başladığına dair haberler de çıkmıştı. Bu değerleme, şirketi dünyanın en değerli özel şirketi unvanı için OpenAI ile yarışır hâle getiriyor. Ancak Musk bu haberleri “yanlış” diyerek reddetti.

İngiltere'de 'ırkçı bir iki aşamalı' vatandaşlıktan çıkarma uygulaması

Rapora göre Birleşik Krallık, vatandaşlığı bu ölçekte iptal eden tek G20 ülkesi konumunda. 2010’dan bu yana “kamu yararı” gerekçesiyle 200’den fazla kişinin vatandaşlığı geri alındı; bu sayı, dünya genelinde yalnızca Bahreyn ve Nikaragua tarafından aşılmış durumda. Karşılaştırma için Fransa, 2002–2020 yılları arasında bu yetkiyi yalnızca 16 kez kullandı.

Raporda, çifte vatandaşlığı bulunan Britanyalıların veya sonradan vatandaşlığa geçenlerin çok sınırlı delil erişimiyle ve hükümet tarafından bilgilendirilme zorunluluğu olmadan vatandaşlıktan çıkarılabildiği belirtiliyor.

En bilinen örneklerden biri olan ve BM uzmanlarına göre çocukken IŞİD tarafından kaçırıldığı değerlendirilen Shamima Begum gibi birçok kişi, Suriye’de suçlama veya yargılama olmaksızın yıllardır gözaltı kamplarında tutuluyor.

9 milyon kişi risk altında, renkli Britanyalılar 12 kat daha fazla hedef oluyor

Rapor, muğlak yasalar nedeniyle İngiltere nüfusunun yüzde 13’üne denk gelen yaklaşık 9 milyon kişinin vatandaşlıklarının geri alınması riski taşıdığını ortaya koyuyor. Ayrıca siyahi, Güney Asyalı, Orta Doğulu ve Kuzey Afrikalı Britanyalıların, beyaz vatandaşlara kıyasla 12 kat daha fazla hedef alındığı vurgulanıyor. Home Office ise bulguları “korku yayma ve yanlış” şeklinde nitelendirerek reddetti.

Parlamentoda düzenlenen toplantıda farklı partilerden siyasetçiler sistemi sert bir şekilde eleştirdi. Muhafazakâr Parti milletvekili Sir Andrew Mitchell, “Bugün var, yarın yok bir politikacının bir kalem darbesiyle vatandaşlık silebilmesi, üstelik kişiye haber bile verilmemesi kabul edilemez” dedi. Mitchell, Birleşik Krallık’ın bu yetkiyi dünya genelinde en fazla kullanan ülkelerden biri hâline geldiğini vurguladı.

İngiltere küresel bir istisna hâline geldi

Reprieve’ın analizine göre son 10 yılda vatandaşlık iptalleri önceki 30 yıla kıyasla yüzde 4.000 arttı. 2014’te yapılan bir değişiklikle, başka vatandaşlığı olmayan kişilerin bile “başka bir vatandaşlık edinebileceği” varsayımıyla statüsüz bırakılmasının önü açıldı. 2022 Ulusallık ve Sınırlar Yasası ise hükümete kişiye haber dahi vermeden vatandaşlığı iptal etme yetkisi sağladı.

Dünyada pek çok ülke bu uygulamayı tamamen terk etmiş durumda. Avrupa’da 16 ülke vatandaşlığı hiç geri almıyor. Küresel ölçekte bu sayının 56 olduğu belirtiliyor.

“Her şey gizli, kimseye ulaşamıyorsunuz”

The Independent’ın konuştuğu bazı Britanyalılar, pasaportlarını yenilemek veya İngiltere’ye dönmek istediklerinde yabancı muamelesi gördüklerinde durumdan haberdar olduklarını anlattı. Bir vakada, bir kadın vatandaşlıktan çıkarıldığı için doğan çocuğunun da statüsüz kaldığı aktarıldı.

Milletvekili Andrew Mitchell, “Çoğu ülke Suriye’nin kuzeydoğusundan vatandaşlarını geri aldı. Ruslar bile geri aldı. Amerikalılar, İngiltere’nin de aynısını yapması gerektiğini açıkça söylüyor” dedi.

Parlamentoda dinlenen tanıklıklarda aileler, “korkutucu” bir sistem karşısında hiçbir hakkın bulunmadığını, gizli mahkemelerde ne konuşulduğunu bile öğrenemediklerini ifade etti. Kız kardeşinin vatandaşlığı elinden alınan Imran, “Ne olup bittiğine dair hiçbir cevap alamıyorsunuz, çünkü ‘çok hassas’ deniyor” diye konuştu.

İngiltere’de evsizlerin sayısında rekor kıran artış yaşanıyor

Shelter’ın verilerine göre ülkede toplam 380 binden fazla kişi, aralarında 175.025 çocuğun bulunduğu şekilde, artık evsiz.

Bu sayı bir yılda yüzde 8 artarak 28.602 kişilik ek bir yükseliş anlamına geliyor. Böylece İngiltere’de her 153 kişiden biri, Londra’da ise her 45 kişiden biri evsizlikle mücadele ediyor.

Shelter CEO’su Sarah Elliott, “Kış yaklaşırken 382 binden fazla insanın güvenli bir eve sahip olmaması düşünülemez. Binlerce kişi donma tehlikesiyle sokakta gecelemeye hazırlanırken, 84 binden fazla aile Noel’i sağlıksız geçici konaklama yerlerinde geçirmek zorunda kalıyor” dedi.

Elliott, ailelerin çoğunun soğuk odalarda küf kokusu içinde, sosyal çevrelerinden kopuk bir şekilde yaşadıklarını vurguladı.

Evlerin büyük bölümü geçici konaklama: Ailelerin çoğu sıkışmış durumda

Rapor, evsiz kayıtlarının yüzde 90’ından fazlasının — aralarında 84.240 ailenin bulunduğu şekilde — geçici konaklamalarda tutulduğunu ortaya koyuyor. En az 4.031 kişi sosyal hizmetlerin sağladığı yerlerde, 16.294 kişi ise yurtlarda veya diğer barınma merkezlerinde kalıyor.

Bu tablo ortaya çıkarken, İşçi Partisi hükümeti evsizliği sona erdirme planını açıkladı. 3.5 milyar poundluk bütçeyle desteklenecek programın hedefi, evsizlik vakalarını önleyici hizmetleri artırmak, sokakta yatanların sayısını yarıya indirmek ve aileler için yasa dışı B&B (pansiyon) uygulamasını bitirmek.

Barınmadan sorumlu bakan Steve Reed, “Evsizlik toplum olarak karşılaştığımız en önemli sorunlardan biri çünkü bu mesele tam anlamıyla insanlar hakkında. Aileler istikrarı, çocuklar güvenli bir ortamı, bireyler ise bir yuvanın sağladığı saygınlığı hak ediyor. Yeni stratejiyle evsizliğin nadir, kısa süreli ve tekrarlanmayan bir durum olduğu bir gelecek inşa edebiliriz” dedi.

Hükümet ayrıca kiracı haklarını güçlendirecek Renters’ Rights Bill’i ekimde yasalaştırdı ve mevcut parlamento döneminde 1.5 milyon yeni konut inşa etme taahhüdünü yineledi.

Yardım ödemeleri yetersiz: Artan kiralar karşısında destek donmuş durumda

Barınma kuruluşları hükümeti daha ileri adımlar atmaya çağırıyor. Bunların başında, kiracıların kira desteği almasına imkân tanıyan housing benefit ödemelerindeki “dondurmanın” kaldırılması geliyor. Söz konusu destek, Nisan 2024’te yeniden en ucuz yüzde 30’luk kira dilimine endekslenmişti ancak hükümet daha sonra bu oranı tekrar dondurdu. Kiralar hızla yükselirken destek miktarı sabit kaldığı için birçok aile giderek daha fazla sıkışıyor.

Uzmanlara göre bu politikanın 2026’dan önce değişmesi beklenmiyor. Shelter CEO’su Elliott, dondurmanın kaldırılmasının “binlerce çocuğu anında geçici konaklamadan çıkarıp kalıcı bir eve yerleştirebileceğini” söylüyor.

“Birkaç günde evsiz kaldık”

Norfolk’ta yaşayan 36 yaşındaki Georgia, 7 yaşındaki oğluyla bu yıl beş ay boyunca geçici bir B&B odasında yaşadı. Evliliğinin bitmesi üzerine iki gün içinde tahliye edileceğini öğrendiğini söyleyen Georgia, “Odaya sığdırılmış küçük bir mutfak, iki tek kişilik yatak, tuvalet ve banyonun hepsi bir aradaydı. Oğluma kalıcı evimize geçene kadar burada kalacağımızı söyledim” dedi.

Bu süreçte evcil hayvanlarını sahiplendirmek zorunda kaldığını, işini bıraktığını, oğlunun okuluna ulaşımın 45 dakika sürdüğünü anlatan Georgia, yaşadığı sıkışıklığın hem kendi ruh sağlığını hem de çocuğunun düzenini bozduğunu ifade etti: “Aylarca odamdan çıkmadım, her gün ağlıyordum.”

Shelter’dan aldığı hukuki destekle kalıcı bir sosyal konuta yerleşebilen Georgia, “Oğlumun oyuncaklarını ilk kez yeniden kutudan çıkardığını görmek inanılmazdı. Artık güvendeyiz ve bu ev bize ait” diye konuştu.

ABD, 1 milyon dolarlık “Gold Card” vizesini başlattı

Trump, sosyal medyada yaptığı açıklamada kartın “nitelikli ve güvenlik taramasından geçen kişiler için doğrudan vatandaşlık yolu” sunduğunu belirtti ve “Büyük Amerikan şirketlerimiz sonunda paha biçilmez yeteneklerini koruyabilecek” ifadelerini kullandı.

Yılın başında duyurulan Trump Gold Card, resmi internet sitesine göre ABD’ye “kayda değer fayda” sağlayacağını kanıtlayan kişilere verilecek. Program, Washington’un göçmenlik denetimlerini sıkılaştırdığı bir dönemde yürürlüğe giriyor. ABD yönetimi çalışma vizesi ücretlerini artırmış ve izinsiz göçmenlerin sınır dışı edilmesini hızlandırmış durumda.

1 milyon dolar karşılığında hızlandırılmış oturum

Gold Card programı, ABD’de oturumun “rekor sürede” sağlanacağını vadediyor. Sitede yer alan bilgilere göre 1 milyon dolarlık ödeme, başvuran kişinin ülkeye önemli katkı sağlayacağının kanıtı sayılıyor.

Çalışanlarını bu program kapsamında desteklemek isteyen şirketlerin ise 2 milyon dolar ödemesi gerekiyor. Kartın, özel vergi avantajları sunan “platinum” versiyonunun da yakında 5 milyon dolara satışa sunulacağı belirtiliyor.

Başvuru sahiplerinin ayrıca geri ödemesiz 15 bin dolarlık işlem ücretini ödemesi gerekiyor. Başvurunun değerlendirilmesi için bazı durumlarda ek devlet ücretleri talep edilebiliyor.

Zenginlere ayrıcalık tartışması

Şubat ayında ilk duyurusu yapılan Gold Card, o tarihten bu yana özellikle Demokratlar tarafından eleştiriliyor.

Eleştiriler, programın varlıklı kişilere haksız ayrıcalık tanıdığı yönünde. Trump ise kartı, farklı gelir gruplarına açık olan ancak başvurusu uzun sürebilen yeşil kart ile kıyaslıyor. Yeşil kart sahipleri normalde beş yılın ardından vatandaşlığa başvurabiliyor.

Trump, Gold Card’ın yalnızca “üst düzey” profesyonellere yönelik olduğunu ve “üretken insanları” ülkeye çekmek istediklerini vurguluyor. 5 milyon dolar ödeyebilenlerin iş imkânı yaratacağını savunan Trump, programın “çılgınlar gibi satılacağını” öne sürüyor.

Göçmenlik politikaları sertleşiyor

Trump yönetimi, göçmenlik politikasında kapsamlı bir sıkılaştırmaya gitmiş durumda. ABD, başkanın seyahat yasağı kapsamına giren ve çoğu Afrika ile Orta Doğu’da bulunan 19 ülke vatandaşlarının göçmenlik başvurularını durdurdu.

Hükümet, sığınma başvurularına dair tüm kararları askıya aldı ve Joe Biden döneminde onaylanan binlerce dosyanın yeniden inceleneceğini açıkladı.

Eylül ayında Trump, nitelikli yabancı çalışanlara yönelik H-1B vizesi başvurularında 100 bin dolarlık harç uygulanacağını duyurdu.

Bu karar ABD’de eğitim gören yabancı öğrenciler ve teknoloji şirketleri arasında büyük endişe yaratmıştı. Beyaz Saray daha sonra ücretin yalnızca ülke dışında bulunan yeni başvuru sahiplerini kapsadığını açıkladı.

Bu şehirde neredeyse her şey artık Bitcoin ile ödenebiliyor

Hamburger servis eden zincirlerde bile müşteriler cep telefonlarındaki dijital cüzdanla temassız şekilde ödeme yapabiliyor. Bir fincan kahve için ödenen tutar 0.00008629 bitcoin; bu da yaklaşık 8.80 dolara karşılık geliyor.

Kent sakinleri İsviçre frangıyla ödeme yapmayı sürdürebiliyor, ancak yaklaşık 350 işletme bitcoin’i de seçenek olarak sunuyor.

Belediye, okul öncesi bakım hizmetleri de dahil bazı belediye ödemelerinde kripto parayı kabul etmeye başladı.

Fransa’dan gelen ve kendini “bitcoin inananı” olarak tanımlayan Nicolas, bu yöntemin ona “aracıların olmadığı bir finansal özgürlük hissi” verdiğini söylüyor. İsviçre’de kullanılan ve belirli bir tutarın bitcoin olarak dijital cüzdana yüklendiği hediye kartları da dikkat çekiyor.

İşletmeler düşük işlem ücretleri nedeniyle bitcoin’i tercih ediyor

Kent merkezindeki lüks mağazalarda da bitcoin ile ödeme yapılabiliyor. Vintage Nassa adlı dükkânın sahibi Cherubino Fry, kredi kartlarında yüzde 1.7’ye, hatta yüzde 3.4’e kadar çıkabilen komisyonların aksine bitcoin işlem ücretinin genellikle yüzde 1’in altında olduğunu belirtiyor.

Fry, bugün için bitcoin ile yapılan alışverişlerin sınırlı olduğunu kabul etse de “bu ağacın 5-10 yıl içinde çok büyüyeceğini” savunuyor.

Bitcoin kullanımını teşvik eden en önemli girişim ise belediyenin Tether platformuyla birlikte 2022’de başlattığı Plan B projesi. Plan B Direktörü Mir Liponi, bankasıyla yaşadığı sorun nedeniyle 11 gün boyunca yalnızca bitcoin kullanarak yaşamayı denediğini ve Lugano’da bunun büyük ölçüde mümkün olduğunu söylüyor. Ancak toplu ulaşım, yakıt ve enerji faturaları henüz bitcoin ile ödenemiyor.

Dünyada kripto para denemelerinin karışık sonuçları var

Bitcoin’in yasal para ilan edildiği El Salvador’daki deneyim ise beklentileri karşılamadı. Kripto şirketi Unchain Data’nın yöneticisi Vincent Charles, hükümetin teşvik olarak dağıttığı 30 dolarlık bitcoin’in çoğu kullanıcı tarafından hemen dolara çevrildiğini ve sistemin yaygınlaşmadığını belirtiyor. Öte yandan Ljubljana, Hong Kong ve Zürih gibi kentler kripto para dostu şehirler olarak öne çıkıyor.

Bitcoin tartışmaları şehirde gerilim yaratıyor

Lugano’da kripto para karşıtlığı da dikkat çekiyor. Göl kıyısındaki parkta bulunan ve bitcoin’in mucidi olduğu ileri sürülen “Satoshi Nakamoto”yu temsil eden heykel, ağustos ayında vandallar tarafından parçalanıp göle atıldı. Üniversitede okuyan Lucia, kripto paraları suç, karanlık ağ ve spekülasyonla ilişkilendirdiğini ve birçok kişinin yatırımlarında ciddi kayıp yaşadığını söylüyor.

Ülke genelindeki uzmanlar ise dalgalanma riskine vurgu yapıyor. Fribourg Üniversitesi’nden Prof. Sergio Rossi, işletmelerin ödeme aldıktan sonra bitcoin’i hızla İsviçre frangına ya da başka bir resmi para birimine çevirmesi gerektiğini belirtiyor. Ayrıca kripto cüzdanlarının üçüncü taraf platformlarda tutulmasının, olası bir iflas durumunda tüm varlıkların kaybedilmesi riskini doğurduğunu hatırlatıyor. İsviçre’de 100 bin franga kadar olan banka mevduatlarının devlet güvencesi altında olması ise kripto paradan ayrılan önemli bir güvenlik farkı.

Belediye: “Mafya için bitcoin değil, nakit daha cazip”

Lugano Belediye Başkanı Michele Foletti, kentteki kripto yoğunluğunun kara para için çekim merkezi olacağı iddialarını reddediyor. Foletti, uyuşturucu ticareti gibi işlemlerde suç örgütlerinin hâlâ fiziksel nakit parayı tercih ettiğini ve bitcoin’in anonimlik açısından nakitten daha sınırlı olduğunu vurguluyor.

Belediye, bitcoin’in şehir ekonomisine canlılık kattığını savunuyor. Foletti’ye göre 110 kripto şirketi Lugano’ya taşındı ya da kentte faaliyete başladı.

Trump, Warner Bros. Discovery'nin satışı sürecinde "CNN'in satılması gerektiğini" savundu

ABD Başkanı Trump, Beyaz Saray'da iş insanlarıyla bir araya geldiği görüşmenin ardından basın mensuplarına gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Trump, Warner Bros. Discovery'nin satılması sürecine ilişkin bir soruya yanıt verirken, CNN kanalının satılması gerektiğini düşündüğünü söyledi.

Satış sürecinin nihai aşamasına müdahil olabileceğini ancak şu anda herhangi bir şekilde sürece karışmadığını ifade eden Trump, "Bence CNN satılmalı, çünkü şu anda CNN'i yönetenler, benim görüşüme göre ya yozlaşmış ya da yetersiz." şeklinde konuştu.

CNN'in kendi aleyhinde "yalan haberler" yaptığını savunan Trump, "Bu utanç verici. Bu yüzden, aynı şirketin CNN'i satın almasını istemem çünkü şu anda çok fazla paraları yok, ama tekliflere bakılırsa şirketin değeri var sanırım." değerlendirmesini yaptı.

Warner Bros. Discovery şirketinin Netflix'e mi Paramount'a mı satılacağı sürecini takip ettiğini kaydeden Trump, duruma bağlı olarak sürece müdahil olup olmayacağına karar vereceğini belirtti.

ABD medyasına yansıyan haberlerde, Paramount Üst Yöneticisi (CEO) David Ellison'ın, Beyaz Saray'a yaptığı son ziyaretinde, Başkan Trump'a, Netflix yerine Warner Bros. Discovery'yi satın almalarına izin vermesi halinde, Warner Bros. Discovery çatısı altında bulunan "CNN'i tamamen yenileyeceğine" söz verdiği iddia edilmişti.